Ένας πολυβραβευμένος «αισθηματίας» του φωτογραφικού φακού

Στην Έλενα Κιουρκτσή

Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2008

Πρόσωπο παιδικό και ευγενικό, ταμπεραμέντο «εκρηκτικό» και μια σειρά από τις πιο δυνατές στιγμές των ανθρώπων, καταγεγραμμένες ανεξίτηλα σε φωτογραφίες που φέρουν την υπογραφή και το δημιουργικό του πάθος. Και αν τα αρχικά του παραπέμπουν στον… εξωγήινο «Ε.Τ», ο Έντμοντ Τερακοπιάν πιθανόν να υιοθετούσε τον «χαρακτηρισμό» ως ένας από τους σπάνιους αισθηματίες της φωτοειδησιογραφίας. Εκείνης, που χάρη σε φωτογράφους σαν αυτόν, αποδεικνύει καθημερινά, πως η αληθινή ζωή ξεπερνά τη φαντασία…

Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με τη φωτογραφία και τι εμπειρίες έχεις αποκομίσει «αιχμαλωτίζοντας» στιγμές της ζωής μέσα από τον φωτογραφικό φακό;

Θυμάμαι πως ξεκίνησα γύρω στα 13 μου να τραβάω φωτογραφίες με μια μικρή οικογενειακή φωτογραφική μηχανή. Στα 16 μου είχα αποταμιεύσει αρκετά χρήματα ώστε να μπορέσω να αγοράσω μια κανονική, αξιοπρεπή φωτογραφική μηχανή.

Η μεταστροφή μου στην επαγγελματική φωτογραφία έγινε το 1989 όταν άρχισα να εργάζομαι για την Ealing Gazette στο Λονδίνο.

Θεωρώ ότι το πιο υπέροχο πράγμα του να είσαι φωτορεπόρτερ είναι το γεγονός ότι αποκτάς τη δυνατότητα να ανοιχτεί μπροστά σου ένας ολόκληρος κόσμος.

Αυτό σου επιτρέπει να δεις και να προσεγγίσεις διαφορετικές κουλτούρες, θρησκείες και ανθρώπους -από βασιλείς ή πολιτικούς έως φτωχούς και έχοντες ανάγκη- που ο καθημερινός άνθρωπος δύσκολα θα συναντήσει. Ο φωτογραφικός φακός έχει την ικανότητα να σου ξεδιπλώνει το πώς είναι πραγματικά η ανθρωπότητα. Το καλό και το κακό μαζί.

Ποια θεωρείς ότι είναι η πιο σημαντική στιγμή στην καριέρα σου;

Νομίζω ότι ως τώρα, ήταν η καταγραφή όσων συνέβησαν μετά τη βομβιστική επίθεση στο Λονδίνο. Οι φωτογραφίες της κατάστασης μετά την έκρηξη που τράβηξα στον υπόγειο σταθμό της Edgware Road, χρησιμοποιήθηκαν ευρύτατα διεθνώς και ως αποτέλεσμα αισθάνομαι ότι κατάφερα να καταγράψω ένα ντοκουμέντο για το παρόν, και ένα κομμάτι της ιστορίας από την τραγωδία εκείνης της μέρας.

Τι σκέψεις και συναισθήματα σου προκάλεσε η βράβευσή σου ως «Φωτογράφο Της Χρονιάς» το 2006;

Η βράβευσή μου ως «Φωτογράφο Της Χρονιάς» από τα βρετανικά Βραβεία Τύπου, υπήρξε για εμένα κάτι το πραγματικά ξεχωριστό.

Όμως ακόμα πιο ξεχωριστό ήταν το να κερδίσω το βραβείο Φωτογραφίας Παγκόσμιου Τύπου την ίδια χρονική περίοδο. Μια από τις φωτογραφίες μου από τη βομβιστική επίθεση στο Λονδίνο ψηφίστηκε ως η τρίτη καλύτερη της χρονιάς.

Αυτές οι φωτογραφίες κρίθηκαν από τους καλύτερους του είδους. Και επειδή η ζωή του φωτογράφου είναι πάντοτε δύσκολη και μοναχική, είναι τόσο ωραίο όταν άνθρωποι αυτής της εμβέλειας κρίνουν τη δουλειά σου και επιβραβεύουν τις προσπάθειές σου. Με αυτό τον τρόπο σου δείχνουν ότι κατάφερες να πετύχεις και να αποτυπώσεις μια εικόνα που αναδεικνύει τα αισθήματα και την ατμόσφαιρα του γεγονότος. Μια εικόνα που κάνει τους ανθρώπους να σταματούν και να σκέφτονται.

Ποια θέματα νοιώθεις ότι σε εμπνέουν περισσότερο για να τα φωτογραφήσεις;

Για εμένα προσωπικά, οι πιο εμπνευσμένες μου λήψεις μέχρι τώρα ήταν ένας άστεγος που φωτογράφησα στα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, οι Αρμένιοι στρατιώτες στις πρώτες γραμμές στο Καραμπάχ και οι υπέροχοι άνθρωποι του Γκιουμρί για το πώς επέζησαν στις σκληρότερες των συνθηκών, μετά από τον καταστροφικό σεισμό του 1988.

Κατά τη γνώμη σου, ποια είναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν μια φωτογραφία πραγματικά ξεχωριστή;

Η φωτογραφία πρέπει να αποπνέει διάθεση και συναίσθημα, να είναι χαρούμενη ή λυπημένη. Όταν αυτός που κοιτάζει τη φωτογραφία απομακρύνεται έχοντας νοιώσει κάτι, τότε εισπράττω το ότι η φωτογραφία είχε επιτυχία. Η ξεχωριστή φωτογραφία πρέπει να έχει συναίσθημα. Και κάποιες φορές θα πρέπει να κάνει εκείνον που τη βλέπει να προβληματιστεί.

Μέσα από τη κάθε φωτογραφία σου, ποιο θέλεις να είναι το μήνυμα;

Το μήνυμα διαφέρει σε κάθε περίπτωση. Ο σκοπός μου είναι να δείξω τα πράγματα όπως είναι στη πραγματικότητα. Να αιχμαλωτίσω τη διάθεση. Να είμαι αληθινός.

Η αρμενική καταγωγή σου ποιο ρόλο έχει παίξει στην αισθητική και καλλιτεχνική σου έκφραση;

Το να είμαι Αρμένιος σημαίνει ότι όπως είναι φυσιολογικό με ενδιαφέρουν τα αρμενικά θέματα. Άνθρωποι κατά το παρελθόν έχουν σχολιάσει ότι αυτά είναι οι πιο δυνατές μου δουλειές. Όπως και να έχει, εκτός από Αρμένιος είμαι εξίσου και επαγγελματίας, που σημαίνει ότι θα πρέπει να κουβαλάω τον ίδιο όγκο φροντίδας και ενέργειας σε οτιδήποτε φωτογραφίζω, και όχι μόνο σε ότι ο υποφαινόμενος φωτογράφος βρίσκει ενδιαφέρον.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες επιρροές σου και ποιους αρμένιους καλλιτέχνες εκτιμάς ιδιαίτερα;

Ο αγαπημένος μου αρμένιος φωτογράφος αναμφίβολα είναι ο Καρς. Τα πορτρέτα του είναι τόσο εκπληκτικά. Πάντοτε καταφέρνει να αιχμαλωτίσει το χαρακτήρα του ατόμου που ποζάρει τόσο καλά. Είναι επίσης ο απόλυτος αφέντης του φωτισμού. Είμαι όμως και μεγάλος οπαδός των φωτογράφων του Magnum. Άνθρωποι όπως ο Ro-bert Capa, ο Henri Cartier-Bresson και νέα μέλη σαν τον James Nacht-wey και Sebastio Salgado αποτέλεσαν μεγάλες μου επιρροές -όχι απαραίτητα στο στυλ αλλά στην τελειότητα της φωτογραφικής τέχνης.

Το μεγαλύτερο πάθος σου είναι η φωτογραφία ή έχεις και άλλες «εμμονές»;

Η φωτογραφία, η μητέρα, η αδελφή, η κοπέλα μου και οι φίλοι είναι το μεγαλύτερο πάθος μου. Κάποιοι φωτογράφοι κατεβάζουν τον «διακόπτη» όταν τελειώνουν μια δουλειά. Εγώ δε μπορώ. Πάντοτε έχω τη φωτογραφική μηχανή μαζί μου όπου και αν είμαι ότι και αν κάνω. Είναι η αγάπη και η δουλειά μου. Αισθάνομαι ευλογημένος που έχω για αγάπη τη δουλειά μου.

Τι δεν έχεις φωτογραφήσει μέχρι τώρα και θα ήθελες με όλη σου τη καρδιά;

Θα το θέσω ως εξής. Υπάρχουν πάντα γεγονότα -κάποια ιστορικά, κάποια που συμβαίνουν στο σήμερα -που ευχόμουν να ήμουν εκεί να φωτογραφήσω. Όταν ξεφυλλίζω εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία και βλέπω τη δουλειά κάποιου σπουδαίου φωτογράφου που θαυμάζω, συχνά σκέφτομαι «μακάρι να ήμουν και εγώ εκεί»!

Οι βραβεύσεις του Έντμοντ Τερακοπιάν: 

- Four Kodak Regional Press Awards το 1992.

- M.I.L.K. (Moments of Intimacy Love and Kinship) βραβείο το 2000. 

- Trinity Mirror Award για Φωτογράφηση Μόδας το 2005. 

- Βραβείο Φωτογραφίας Παγκόσμιου Τύπου (World Press Photo), 3η καλύτερη της χρονιάς, το 2006. 

- Φωτογράφος της Χρονιάς (British Press Awards Photographer of the Year), το 2006. 

- Picture Editor’s Awards, Special Award in News, το 2006. 

- Βραβείο της Πράγας, το 2006.

Tweet

Share