Ζακ Νταματιάν

Στην οδό Σεβάστειας 37 στο Γερεβάν, πλησίον του εργοστασίου μεταξιού «Λένιν», εδώ και λίγους μήνες λειτουργεί το Soviet Club, ένας ιδιαίτερος χώρος που διατηρεί στη μνήμη τη σοβιετική παράδοση παρουσιάζοντας εκθέματα από εκείνη την εποχή.

«Δεν είναι κλασικό μουσείο» υποστηρίζει ο διευθυντής και εμπνευστής του ιδιότυπου αυτού εγχειρήματος Χάικ Πιαντζιάν.

Ο ίδιος, φωτογράφος στο επάγγελμα, έχει απαθανατίσει με τον φακό του στιγμιότυπα από τη μετεξέλιξη της αρμενικής κοινωνίας, από την πτώση του παλαιού καθεστώτος σε μια νέα πραγματικότητα. «Εδώ μπορεί κανείς να αγγίζει, να τρώει και να πίνει, να ανάβει τη μηχανή. Όλα λειτουργούν και πρέπει να λειτουργούν» συνεχίζει ο διευθυντής μιλώντας στη ρεπόρτερ της mediamax.am Λουσίν Μκιρντιτσιάν.
Έχοντας περάσει την παιδική του ηλικία στη σοβιετική πραγματικότητα, νιώθει ιδιαίτερη αγάπη για το έργο του. Η «λέσχη» ιδρύθηκε σε συνεργασία με τον Γιούρα Αφρικιάν, που αγόρασε αυτόν τον τεράστιο χώρο.

Πλήθος αντικειμένων φυλάσσεται σε αποθηκευτικό χώρο 700 τ.μ. Πολλά έχουν αγοραστεί από τη Μόσχα, τη Γεωργία και πόλεις της Αρμενίας.

Μεγάλο μέρος των εκθεμάτων έχει διασωθεί από εκτενή πυρκαγιά που σημειώθηκε σε αποθήκες της συνοικίας Μαλάτια στο Γερεβάν.

«Στην πραγματικότητα, πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων εκείνα τα χρόνια της ζωής μας» διαπιστώνει με πικρία ο διευθυντής. «Δεν υπάρχει καμία εγκατάσταση από τη σοβιετική περίοδο που να συνεχίζει τη λειτουργία της, όπως για παράδειγμα το «Κουκουρούζ» (καλαμπόκι)¹, η «Παγκ Σουγκά» (κλειστή αγορά)², ή έστω το «Τζετζκί Μιρ» (ο κόσμος των παιδιών, πολυκατάστημα), από το οποίο έχουν απομείνει μόνο οι τοίχοι» αναφέρει. «Σε όλον τον κόσμο, τα ιστορικά κτήρια διατηρούνται, ανεξάρτητα από την αλλαγή καθεστώτος, ως ιστορικό σημείο αναφοράς». Η ξενάγηση αρχίζει από το γκαράζ, όπου ξεχωρίζουν το κίτρινο λεωφορείο «Ίκαρους» και τα αυτοκίνητα «Βόλγκα».

Στην είσοδο του μουσείου, ο επισκέπτης συναντά ηλεκτρονικά παιχνίδια της σοβιετικής περιόδου, απολαμβάνοντας τη δυνατότητα να παίξει με αυτά, σε επίσης «σοβιετικές» τιμές.

Ακολουθεί το σοβιετικό μαγαζί «Τσεκ», με αρώματα και άλλα προϊόντα από εκείνη την εποχή, βότκα, κονιάκ, μαγνήτες κ.ά. Στον χώρο του μουσείου απεικονίζονται Αρμένιοι ήρωες της Ε.Σ.Σ.Δ., ενώ ανάμεσα στα εκθέματα βλέπουμε κομμάτι από το ταβάνι του ξενοδοχείου της Λίμνης Σεβάν, μαγνητόφωνο, βίντεο και τηλεόραση, η οποία επαναλειτουργεί. Μέσω αυτής, ο επισκέπτης παρακολουθεί το ρεπορτάζ από την ιστορική ποδοσφαιρική αναμέτρηση Αραράτ-Δυναμό Κιέβου, και άλλα γεγονότα.

Η μουσική που ακούγεται στον χώρο είναι επίσης από τη σοβιετική περίοδο. Ως κεντρική θα μπορούσε να θεωρηθεί η αίθουσα «Ίλιτς», όπου είναι τοποθετημένη λάμπα γλυκερίνης που παγώνει όταν σβήνει, ενώ τα ασημένια λαμπιόνια κινούνται όταν ανάβει.
Το πάτωμα της κουζίνας έχει επενδυθεί με λαστιχένιο δάπεδο από το πατρικό του διευθυντή, όπως τα «ρεστοράν» της σοβιετικής εποχής.

Σερβίρεται τσάι με το παραδοσιακό σαμαβάρι, καφές ψημένος στην άμμο, και φαγητό σε πιάτα Ανατολικής Γερμανίας. Η σύζυγος του Χάικ Πιαντζιάν φροντίζει για το μενού και τη διακόσμηση, ενώ η δεκαπεντάχρονη κόρη του για την προβολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο πελάτης έχει λιτές και σχετικά περιορισμένες επιλογές, δεδομένου ότι «βρίσκεται στα σοβιετικά χρόνια»: σαλάτα με φασόλια, παντζαροσαλάτα, λουκάνικο, γεμιστές ντομάτες και πατάτες, ψάρι «σπροτ», μαύρο ψωμί, τουρσί, παστό ψάρι, πατάτες, ειδικά παρασκευασμένος παστουρμάς, αυθεντική βότκα εποχής, και εκλέρ για επιδόρπιο. Οι τιμές σε όλα τα είδη του μουσείου είναι «κομμουνιστικές». Στο μπάνιο κυριαρχεί το τσέχικο πλακάκι, ενώ οι βρύσες είναι φινλανδικής προέλευσης. Αυτές ήταν προνόμιο των πλούσιων στη Σοβιετική Ένωση. Ο Χάικ Πιαντζιάν περνά όλη την ημέρα στον χώρο αυτό, για τον οποίο έχει ξοδέψει χρήμα, χρόνο και ενέργεια. Οι επισκέψεις είναι δυνατές καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, κατόπιν τηλεφωνικού ραντεβού. Το ιδιότυπο αυτό μουσείο κινεί το ενδιαφέρον ανθρώπων όλων των ηλικιών.

Σε μια γωνιά του Γερεβάν, χάρη σε μια τολμηρή και πρωτοποριακή ιδέα, ζωντανεύει ένα κομμάτι του παρελθόντος που χρονικά δεν είναι και τόσο μακρινό, φαντάζει όμως ως τέτοιο λόγω του βίαιου εξοβελισμού του και των ραγδαίων αλλαγών που ακολούθησαν. Οι επτά δεκαετίες που διήρκεσε το καθεστώς της Σοβιετικής Αρμενίας αδιαμφισβήτητα άφησαν το δικό τους στίγμα και τη δική τους αξία στην ιστορία και στην κοινωνική ζωή του τόπου και του λαού.

1. Προσωνύμιο του ξενοδοχείου «Γερντασαρταγκάν Μπαλάντ» (νεανικό παλάτι). Επιβλητικό κτίσμα, σε κυκλικό σχήμα, ενώ στην οροφή λειτουργούσε περιστρεφόμενος χώρος εστίασης με ζωντανή μουσική. Γκρεμίστηκε το 2006. Στην έκταση λειτουργεί λατομείο, ενώ έχει χτιστεί και αίθουσα τέλεσης πολιτικών γάμων (ζαξ), με ιδιαίτερο τελετουργικό.
2. Αγορά-σύμβολο του Γερεβάν, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, καταστήματα τροφίμων και χώρους εστίασης.

Πηγές:Mediamax.am, Առաջին Ալիք, Civilnet

Tweet

Share