|
Αναϊς Καζαντζιάν & Μίκυ Μοβσεσιάν
Ιανουάριος - Μάρτιος 2015, τεύχος 84
Το μουσείο άνοιξε τις πύλες του για το κοινό το 1995, την 80η επέτειο της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Είναι ένα από τα πρώτα κτίρια που ανεγέρθηκαν μετά την ανεξαρτησία της χώρας και τελεί υπό την αιγίδα της Ακαδημίας Γραμμάτων, λειτουργεί δε ως Ινστιτούτο, είναι δηλαδή κρατικό επιστημονικό ίδρυμα και υπάγεται στο Υπουργείο Παιδείας. Η κρατική υποστήριξη είναι λοιπόν η βασική κινητήριος δύναμή του. Άλλες επιχορηγήσεις καλύπτουν τους μισθούς, ενώ η βοήθεια των φίλων από τη διασπορά, που υποστηρίζουν εγκάρδια τις εργασίες του μουσείου όποτε χρειαστεί, είναι επίσης καθοριστική.
Αρχικά η αποστολή του μουσείου περιελάμβανε τρεις συνιστώσες. Πρώτα τη συγκέντρωση και διαφύλαξη του αρχειακού υλικού και τη συντήρησή του, εφόσον είχε υποστεί βλάβες. Δεύτερον τη μελέτη, την επιστημονική ανάλυση και την καταχώριση και τρίτον την έκθεση μέρους του υλικού στον εκθεσιακό χώρο του μουσείου. Σήμερα, η αποστολή του διαμορφώνεται και πάλι σε τρεις κατευθύνσεις, εκείνη της επιστημονικής μελέτης, της μουσειακής έκθεσης, η οποία περιλαμβάνει και το συγκεντρωτικό έργο της μελέτης των εκθεμάτων και τέλος της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, με τη διεξαγωγή επισκέψεων και σεμιναρίων σε ειδική αίθουσα, στα πλαίσια της εκπαίδευσης της νέας γενιάς (genocide education). Η τελευταία θεωρείται μία από τις σοβαρότερες πτυχές της αποστολής του μουσείου. Σε ειδική αίθουσα, γίνεται καταρχάς η εκπαίδευση των διδασκάλων, τόσο της Αρμενίας όσο και εκείνων της διασποράς, με τη μορφή επιστημονικών εκδηλώσεων και μαθημάτων, ώστε κατόπιν αυτοί να μεταλαμπαδεύσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ιστορική αλήθεια στους μαθητές και σπουδαστές. Η καταγραφή και μνημόνευση της ιστορίας στα σχολικά βιβλία θεωρείται ζωτικής σημασίας, καθώς μεταδίδει την ιστορική πληροφορία με επίσημο τρόπο, ενισχύοντας την ελπίδα για αναγνώριση της Γενοκτονίας.
Το Μουσείο της Γενοκτονίας είναι το μόνο ίδρυμα, το οποίο από κάθε άποψη, τόσο εκθεσιακή και επιστημονική όσο και συντονιστική, κατέχει πρωταρχικό ρόλο, μαζί με το μνημείο της Γενοκτονίας, στις εκδηλώσεις της 100ης επετείου. Οι δραστηριότητες του μουσείου καλύπτουν, μεταξύ άλλων, καθημερινά αιτήματα από άλλες χώρες σχετικά με φωτογραφικό ή κινηματογραφικό υλικό, το οποίο εμπλουτίζεται συνεχώς και περιλαμβάνει μέχρι στιγμής περίπου 75.000 αντικειμένα που αφορούν στη Γενοκτονία.
Τα εκθέματα προέρχονται από δύο πηγές. Η πρώτη είναι μέσω καθημερινών αγορών, που διεξάγονται ακόμα και σε καιρό περιορισμένων οικονομικών πόρων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποια ιδιαίτερα εκθέματα φθάνουν σε πολύ υψηλές τιμές, εφόσον πρόκειται για αντικείμενα μουσειακής αξίας. Η δεύτερη πηγή είναι κειμήλια από οικογένειες Αρμενίων, τόσο της Αρμενίας όσο και της διασποράς, προσωπικές δηλαδή ιστορίες επιζώντων, με τη μορφή ηχογραφήσεων, βιογραφιών ή χειρόγραφων μαρτυριών.
Μοναδικό υλικό, από φωτογραφίες και προσωπικά αντικείμενα, έχει σταλεί και από συλλόγους Αρμενίων του εξωτερικού. Το υλικό αυτό αποτελεί αδιάσειστο και έγκυρο ιστορικό τεκμήριο, το οποίο για πρώτη φορά συγκεντρώθηκε, ομαδοποιήθηκε και καταγράφηκε ηλεκτρονικά, μέσα στα τελευταία έξι χρόνια, με σημαντικότερο ίσως απόκτημα τις πρώτες 50 φωτογραφίες-ντοκουμέντα από τη γενοκτονία. Πέρυσι, ο μελετητής γενοκτονιών και συλλέκτης Ισραέλ Τσαρνύ, δώρισε απλόχερα όλο το αρχειακό υλικό του (περίπου 1000 τεμαχία) στο μουσείο. Μέχρι σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν επισκεφθεί το μουσείο, μεταξύ των οποίων πολιτικοί, επιστήμονες, λόγιοι και πνευματικοί ηγέτες. Σε ετήσια βάση πραγματοποιούνται πολυάριθμες επισκέψεις από κρατικούς εκπροσώπους, στη διάρκεια των οποίων δίνεται πάντα η ευκαιρία σε άτομα με σημαντική θέση να συζητήσουν το θέμα της γενοκτονίας.
΄Ένας από τους στόχους των υπευθύνων του μουσείου είναι η προετοιμασία μιας έκθεσης, με 200 νέα εκθέματα και η χρήση νέων τεχνολογιών και προτάσεων προβολής για την παρουσίασή τους. Γίνεται συνεχής προσπάθεια το μουσείο να κάνει βήματα μπροστά, σε ό,τι αφορά την 100ετηρίδα, με βάση υψηλά πρότυπα, αντάξια των παγκοσμίων προδιαγραφών.
Δεν είναι μόνο η εκθεσιακή λειτουργία αλλά και η μετατροπή του μουσείου σε ένα επιστημονικό κέντρο παγκοσμίου ενδιαφέροντος, με σημαντικό βιβλιογραφικό όγκο αναφοράς, για οποιονδήποτε επιθυμεί να διεξάγει μελέτες σχετικές με τη γενοκτονία.
Στο μουσείο λειτουργούν τα κάτωθι τμήματα:
Τμήμα εκθεμάτων: Αφορά τα εκθέματα στο χώρο του μουσείου.
Τμήμα απομνημονευμάτων-εγγράφων, ντοκουμέντων: Ασχολείται με τη μελέτη των έγγραφων μαρτυριών-απομνημονευμάτων των θυμάτων της γενοκτονίας, τη συγκέντρωση και καταγραφή βιογραφικών στοιχείων και τη μαγνητοσκόπηση μαρτυριών όσων επέζησαν της γενοκτονίας.
Τμήμα καταγραφής πηγών της γενοκτονίας: Ασχολείται με τη μελέτη και ερμηνεία των ιστορικών-ιστοριογραφικών πηγών που αναφέρονται στη γενοκτονία.
Τμήμα συγκριτικής γενοκτονίας: Ασχολείται με τη συγκριτική μελέτη των γενοκτονιών που διαπράχτηκαν σε διάφορες ιστορικές περιόδους, τα κοινά τους στοιχεία και τις διαφορές τους.
Τμήμα γενοκτονίας των Αρμενίων της Υπερκαυκασίας: Ασχολείται με τη μελέτη της γενοκτονίας εις βάρος των Αρμενίων της περιοχής της Υπερκαυκασίας.
Τμήμα βιβλιοθηκονομίας-αρχειοθέτησης: Ασχολείται με την καταγραφή όλων των σχετικών με τη γενοκτονία θεμάτων, την αρχειοθέτηση των βιβλίων και την ψηφιοποίηση των αρχείων. Τα επιστημονικά αρχεία έχουν πλούσια βιβλιοθήκη που εμπλουτίζεται συνεχώς.
Η ιστοσελίδα του Ινστιτούτου-Μουσείου «www.genocide-museum.am» λειτουργεί από το 2007.
|
