Αλεξάντερ Σεϊφαλιάν |
Πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγαν ότι σε έναν 53χρονο από τη Βρετανία που έχασε τη μύτη του από κακοήθη όγκο, τώρα μια νέα μύτη «μεγαλώνει» στο μπράτσο του; Και ειλικρινά, τι θα σκεφτόσασταν αν μαθαίνατε ότι πίσω από αυτό το …επιστημονικής φαντασίας εγχείρημα, βρίσκεται ένας αρμενικής καταγωγής ερευνητής και πανεπιστημιακός, ονόματι Αλεξάντερ Σεϊφαλιάν;
Της Έλενας Κιουρκτσή Iανουάριος – Μάρτιος 2013 τεύχος 76
Μήπως όντως πίσω από κάθε … μύτη, υπάρχει ένας Αρμένης;
Ας μην μας σοκάρει. Το εργαστήριο του δόκτωρ Αλεξάντερ Σεϊφαλιάν στη Βρετανία- ή αλλιώς «το μαγαζάκι με τα ανθρώπινα μέλη» όπως το αποκαλεί ο ίδιος χαριτολογώντας- έχει πολλών ετών πείρα στην προσπάθεια ανάπτυξης «ανταλλακτικών» ανθρώπινων οργάνων, χρησιμοποιώντας βλαστικά κύτταρα ασθενών. Ο συγκεκριμένος Αρμένης είναι ο πρώτος και μοναδικός επιστήμονας στον κόσμο που κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Που σημαίνει ότι παράγει συμβατά μοσχεύματα που ο οργανισμός δεν θα απορρίπτει (καθότι προέρχονται από τον ίδιο τον ασθενή) και επιπλέον- εφόσον οι μέθοδοι αυτοί αποδειχτεί ότι μπορούν να εφαρμοστούν σε ευρεία κλίμακα - καταργείται η ανάγκη για δότες οργάνων, πελώριες λίστες αναμονής και οτιδήποτε όλα αυτά συνεπάγονται. Όσο αφορά τη μύτη, κανείς έως σήμερα δεν έχει προσπαθήσει ή επιτύχει κάτι τέτοιο. «Είναι ένα επαναστατικό βήμα για την επιστήμη της ιατρικής αλλά ταυτόχρονα -εφόσον επιτύχει και σε άλλους ασθενείς και όχι μόνο στο συγκεκριμένο - θα μπορούμε να πούμε ότι υφίσταται πλέον δοκιμασμένη λύση για όσους έχουν χάσει τη μύτη τους από καρκίνο ή από άλλες αιτίες όπως π.χ. τραυματισμούς. Έτσι, πραγματικά θα μπορέσουμε να μεταμορφώσουμε προς το καλύτερο χιλιάδες ζωές». Ο Σεϊφαλιάν έχει ήδη στο ενεργητικό του και άλλου αναλόγου ύφους μεταμοσχεύσεις. Όπως πρόσφατα, την πρώτη διεθνώς μεταμόσχευση συνθετικής τραχείας σε έναν 36χρονο άνδρα από την Ερυθραία που είχε εκτεταμένο καρκίνο στο λαιμό. Η εγχείρηση εστέφθη από απόλυτη επιτυχία και ο ασθενής ανάρρωσε και τώρα είναι σπίτι του. Λίγα λόγια για την περίφημη μύτη Το πρωτοποριακό εγχείρημα, σύμφωνα με τις βρετανικές εφημερίδες Inde-pendent και Telegraph, έγκειται στο ότι είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται να αναπτυχθεί μια νέα μύτη από το μηδέν και αν πετύχει, τότε στο μέλλον η θεραπεία θα μπορεί να εφαρμοστεί σε θύματα τροχαίων, τραυματίες πολέμων κ.α. Ο Σεϊφαλιάν και η ομάδα του διαβεβαιώνουν ότι η νέα μύτη θα είναι ολόιδια με την προηγούμενη και αισιοδοξούν ότι μπορεί να έχει έως ένα βαθμό και την αίσθηση της όσφρησης. Επίσης, για κάθε ενδεχόμενο αναπτύσσουν και μια δεύτερη, ώστε να υπάρχει και εναλλακτική αν κάτι δεν πάει καλά με την ανάπτυξη της πρώτης. Αυτό πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί; Μα ο Σεϊφαλιάν φαίνεται να έχει - μεταφορικά και κυριολεκτικά - μύτη… Σε πρώτη φάση, δημιούργησε ένα γυάλινο εκμαγείο της μύτης του άνδρα και την ψέκασε με ένα ειδικό υλικό, ώστε να σχηματιστεί μια βιολογική «σκαλωσιά» πάνω στην οποία προσάρτησε τα νέα κύτταρα. Στη συνέχεια, αφαίρεσε το γυάλινο εκμαγείο και η «σκαλωσιά» επικαλύφθηκε με εκατομμύρια βλαστικά κύτταρα που με τη βοήθεια χημικών ουσιών, αναπρογραμματίστηκαν για να αναδημιουργήσουν χόνδρους. Ταυτόχρονα, ο Σεϊφαλιάν τοποθέτησε ένα μπαλονάκι κάτω από την επιδερμίδα του μπράτσου του ασθενή και το φούσκωσε, ώστε να τεντώσει το δέρμα και να χωρέσει η υπό ανάπτυξη νέα μύτη. Πριν από τρεις μήνες, τοποθετήθηκε εκεί η «σκαλωσιά» με τα βλαστοκύτταρα και μέχρι σήμερα, η νέα μύτη μεγαλώνει πάνω στο χέρι του ασθενούς, αναπτύσσοντας τα νεύρα, τα αιμοφόρα αγγεία και το δέρμα που έχει μια κανονική μύτη. Μετά από δύο μήνες, η μύτη θα είναι έτοιμη να αφαιρεθεί και χειρουργικά να τοποθετηθεί στο πρόσωπο του άνδρα, ενώ το μπράτσο θα επουλωθεί με τα κατάλληλα ράμματα. Όπως δήλωσε ο αρμένιος επιστήμονας, πρότεινε στον άνδρα η νέα μύτη του να είναι απολύτως ίσια, όμως εκείνος αρνήθηκε και επέμεινε να είναι ελαφρώς στραβή, όπως η χαμένη αυθεντική. Μια συνηθισμένη ημέρα του δόκτωρ Σεϊφαλιάν Ο Αλεξάντερ Σεϊφαλιάν εδώ και δυο δεκαετίες είναι καθηγητής νανοτεχνολογίας και αναγεννητικής ιατρικής στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου (University College London -UCL) και ταυτόχρονα εργάζεται στο νοσοκομείο Royal Free. Όπως ο ίδιος αναφέρει, «από το σπίτι μου το Πανεπιστήμιο είναι πέντε λεπτά δρόμος και η μέρα μου πάντοτε ξεκινάει με το να αφήνω τον 5χρονο γιο μου στο σχολείο του, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα». Μετά τσεκάρει τα μέιλ του - που συνήθως είναι πολλά - αλλά όπως ο ίδιος παραδέχεται είναι αρκετά βιαστικός γιατί αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να βρεθεί έστω και για ένα δίωρο στο… μαγικό εργαστήριο του και να δουλέψει πάνω στην έρευνα που είναι και το πάθος του. Αυτό το διάστημα η βασική ενασχόλησή του είναι η δημιουργία ανθρώπινων οργάνων με το συνδυασμό της νανοτεχνολογίας και της τεχνολογίας βλαστικών κυττάρων. Έτσι προς το παρόν ο καθηγητής Σεϊφαλιάν έχει επικεντρώσει μεταξύ άλλων όλη τη γνώση, εμπειρία και προσοχή του στη «γέννηση» οισοφάγου, στην ολοκληρωτική μεταμόσχευση προσώπου και τεχνητής καρδιάς. «Είναι πολύ σημαντικό να βλέπεις το αποτέλεσμα μιας ερευνάς σου να εφαρμόζεται σε ασθενείς με επιτυχία, προσφέροντας και ...ευτυχία. Είναι πολύ δύσκολο να ταλαιπωρείται κανείς από σοβαρά προβλήματα υγείας. Αλλάζει - και όχι προς το καλύτερο - η ποιότητα της καθημερινότητάς του αλλά και όσων βρίσκονται δίπλα του. Οπότε φανταστείτε να βρίσκεται από το πουθενά μια νέα ελπίδα, μια λύση και να απεγκλωβίζεσαι από το αδιέξοδο που βίωνες. Τι άλλο, παρά ευτυχία μπορεί να είναι;». Μετά από το εργαστήριο, συναντά τους φοιτητές του για να συζητήσουν τα αποτελέσματα των ερευνών και να τους δώσει κατευθυντήριες οδηγίες για τη συνέχεια. Επίσης έχει υπό την επίβλεψη του 20 μεταπτυχιακούς, τον μεγαλύτερο «λόχο» στο πανεπιστήμιο, που τους εκπαιδεύει στην νανοτεχνολογία και αναγεννητική ιατρική, την πλαστική και επανορθωτική χειρουργική - μαθήματα που διδάσκει και στους φοιτητές της Ιατρικής. Αλλά ο Αλεξάντερ Σεϊφαλιάν, δεν σταματάει εδώ, γεγονός που προφανώς δεν μας… αιφνιδιάζει. Συνεργάζεται με διεθνούς φήμης νοσοκομεία για θεραπείες ενάντια στο γλαύκωμα και άλλες ασθένειες των ματιών καθώς και με έγκριτους χειρουργούς προκειμένου να αναπτύξει τραχεία, οισοφάγο και αρτηρία για μεταμοσχεύσεις σε παιδιά. «Το να “αναπτύξει” κανείς όργανα για παιδιά είναι πολύ πιο δύσκολο, γιατί αυτά πρέπει να συμβαδίζουν καθώς το παιδί μεγαλώνει. Χρησιμοποιούμε συνθετικά υλικά που σταδιακά απορροφώνται από το σώμα και αντικαθίστανται από κύτταρα του ίδιου του παιδιού. Ειλικρινά , είμαι πολύ περήφανος που μπορούμε και προσφέρουμε μαζί με άλλους διεθνούς φήμης και ικανότατους επιστήμονες τόσο σημαντικές υπηρεσίες σε αυτά τα αθώα πλάσματα». Ο αρμενικής καταγωγής υπερ-ερευνητής δηλώνει πως αντλεί την έμπνευση για την επιστήμη του από κάθε είδους μέρη και άτομα, από τους νέους και δυναμικούς συνεργάτες της ομάδας του, από το «σερφάρισμα» στο ίντερνετ, αλλά κυρίως από την ίδια τη φύση. «Αυτή άλλωστε μας διδάσκει να έχουμε περιέργεια, παρατηρητικότητα, διαίσθηση και φαντασία. Χωρίς όλα αυτά δεν υφίσταται επιστήμη. Και έτσι ταυτόχρονα μαθαίνουμε όχι μόνο το ποιοι είμαστε αλλά και το ποιοι μπορούμε να γίνουμε». Και πότε ξεκουράζεστε γιατρέ μου; Ο παθιασμένος ερευνητής Σεϊφαλιάν, προφανώς θα ευχόταν το 24ωρο να διαρκούσε ακόμη περισσότερο, ώστε να προλάβει να χωρέσει σε αυτό όσο το δυνατόν επιπλέον δραστηριότητες. Φεύγει από το νοσοκομείο αργά το απόγευμα και για χαλάρωση συνηθίζει να πίνει σε κάποια κοντινή παμπ ένα ποτάκι με τα μέλη της ερευνητικής του ομάδας. Στη συνέχεια η ξεκούραση για εκείνον έχει κάπως διαφορετικό, από ότι συνηθίζεται, νόημα. Έτσι, περνάει τον όποιο «ελεύθερο» χρόνο του σπίτι διαβάζοντας επιστημονικές μελέτες ή γράφοντας δημοσιεύσεις από τις έρευνες του σε ιατρικές επιθεωρήσεις. Η οικογένειά του φαίνεται να έχει προσαρμοστεί στους φρενήρεις ρυθμούς του και όπως ο ίδιος παραδέχεται «ευτυχώς είναι πολύ υποστηρικτική, γεγονός που μου επιτρέπει να συγκεντρώνομαι απόλυτα στη δουλειά μου». Άλλωστε η μεγάλη κόρη του Αμέλια φαίνεται ότι θα ακολουθήσει τα χνάρια του πολυάσχολου μπαμπά της και μάλιστα προς την ίδια κατεύθυνση, αφού φέτος είναι πρωτοετής φοιτήτρια της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο που διδάσκει ο Σεϊφαλιάν. Όμως την ίδια υποστήριξη όπως λέει, δεν την εισπράττει πάντοτε στον βαθμό που θα ήθελε, και από τους διοικούντες του Πανεπιστημίου, που ενίοτε του βάζουν «φρένο» στα... εξωφρενικά σχέδιά του. «Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να μοιάζει ότι το παρακάνω με τα ερευνητικά μου σχέδια - για αυτό και κάποιοι χαριτολογώντας με χαρακτηρίζουν Δόκτωρ Φρανκενσταϊλιάν… Η άποψη μου είναι ότι κάτι που φαίνεται υπερβολικό σήμερα, αύριο θα είναι το αυτονόητο και έχουμε πολλά παραδείγματα για αυτό. Φυσικά αγαπώ πολύ τη δουλειά και τους συναδέλφους μου, για αυτό και παραμένω. Επιπλέον, έχω ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και έχω εργαστεί στις Η.Π.Α και τη Σουηδία, αλλά προσωπικά θεωρώ το Λονδίνο το πιο ωραίο και συναρπαστικό μέρος να μένεις. Ο αδερφός και η αδελφή μου που ζουν και εργάζονται στην Αμερική συνεχώς με πιέζουν να μετακομίσω εκεί, αλλά όπως ανέφερα και πριν, το Λονδίνο αρέσει τόσο στην οικογένειά μου όσο και σε μένα». Ο Σεϊφαλιάν ομολογεί ότι ναι, υπάρχουν κάποιες στιγμές που παραπονιέται για τον φόρτο εργασίας και ότι θα ήθελε να κάνει περισσότερα πράγματα με την οικογένειά του. «Όμως το πάθος μου με την ιατρική και την έρευνα είναι τόσο έντονο, που οι στιγμές κούρασης είναι οι μόνες που τελικά μου επιτρέπουν να …ξεκουράζομαι». |