Ασσύριοι: ένα αδελφό έθνος υπό διωγμόν |
Η σύγχρονη ιστορία των Ασσυρίων χάνεται στα βάθη των αιώνων στα πρώιμα χρόνια του χριστιανισμού. Το αρχαίο κράτος των Ασσυρίων βρισκόταν στο σημερινό Ιράκ και είχε πρωτεύουσα τη Νινευή, κοντά στη σημερινή Μοσούλη. Αν και έχουν γίνει πολυάριθμες επιμειξίες ανάμεσα στους πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής, ωστόσο οι σύγχρονοι Ασσύριοι θεωρούνται αναμφίβολα απόγονοι των κατοίκων της αρχαίας Ασσυριακής Αυτοκρατορίας και αναγνωρίζονται ως ένας λαός με ενιαία γλώσσα, την αραμαϊκή, και δικό τους ξεχωριστό πολιτισμό.
Σαρκίς Αγαμπατιάν Απρίλιος - Ιούνιος 2015, τεύχος 85
Τον 19ο και στις αρχές του 20ού αιώνα οι Ασσύριοι αριθμούσαν κοντά στα 3,5 με 4 εκατομμύρια ψυχές και κατοικούσαν στις οθωμανικές επαρχίες της Ανατολίας, στο Ιράκ, τη Συρία, το Ιράν και τον ρωσικό Καύκασο (Αρμενία, Γεωργία). Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ασσύριοι όπως οι Αρμένιοι και οι Έλληνες Πόντιοι υπήρξαν θύματα συστηματικών εθνικο-θρησκευτικών εκκαθαρίσεων από το οθωμανικό καθεστώς στα πλαίσια των παντουρανικών σχεδίων ενοποίησης των «Τούρκων» της Ανατολίας, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας. Η συνθήκη των Σεβρών το 1920 προέβλεπε μια σχετική αυτονομία για τους Ασσυρο-Χαλδαίους, οι αντιπροσωπείες των οποίων είχαν συμμετάσχει στις διασκέψεις ειρήνης με αίτημα την ίδρυση ενός ασσυριακού κράτους, που είχε υποσχεθεί το Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 1917. Ωστόσο, η συνθήκη της Λοζάνης το 1923 έθεσε τέλος στο όνειρο της ανεξαρτησίας τόσο των Ασσυρίων, όσο και των Αρμενίων και Κούρδων, όλοι τους θύματα των γεωπολιτικών σχεδιασμών και του διαμοιρασμού της Μέσης Ανατολής ανάμεσα στην κεμαλική Τουρκία, τη Γαλλία (εντολή στο Συρο-Λίβανο) και την Αγγλία (εντολή στο Ιράκ, την Υπεριορδανία και την Παλαιστίνη). Οι Ασσύριοι αποτελούσαν μια χριστιανική μειονότητα ανάμεσα σε άλλες στα πλαίσια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όπως οι Αρμένιοι, έτσι κι αυτοί ονειρεύονταν να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό και να αποκτήσουν την αυτονομία τους. Ωστόσο, όταν ξέσπασε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο πυρά, τη ρωσική προέλαση και τις δυνάμεις του οθωμανικού στρατού. Έχοντας εγκαταλειφθεί στην τύχη τους στη διάρκεια της μπολσεβικικής επανάστασης, θα εξοντωθούν από τους Τούρκους. Κάποιοι θα καταφύγουν στη σοβιετική Ρωσία, άλλοι προς τη βόρεια Συρία και το σημερινό Ιράκ. Η Γενοκτονία των Ασσυρίων Όταν αναφερόμαστε στη Γενοκτονία των Ασσυρίων, εννοούμε τη μαζική σφαγή του ασσυριακού πληθυσμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ασσυριακός πληθυσμός της άνω Μεσοποταμίας (Τουρ Αμπντίν, Χάκαρι, Βαν, Σιίρτ, δηλαδή περιοχές της σημερινής νοτιοανατολικής Τουρκίας και της Ούρμια, περιοχή του βορειοδυτικού Ιράν) εκτοπίστηκε διά της βίας και σφαγιάστηκε από τις τουρκικές και κουρδικές δυνάμεις μεταξύ 1914 και 1920 κατά τον ίδιο τρόπο όπως οι Αρμένιοι και οι Έλληνες Πόντιοι. Η ασσυριακή διασπορά Σήμερα, μετά από πολλούς αιώνες παρουσίας στα εδάφη της σημερινής Τουρκίας και του Ιράκ, οι εναπομείναντες Ασσύριοι, βρίσκονται υπό την άμεση απειλή του Ισλαμικού Κράτους. Στην Αρμενία μαζί με τους 15.000 περίπου Αρμένιους της Συρίας, έχουν βρει καταφύγιο πολλές μικτές οικογένειες Αρμενο-ασσυρίων. Τον περασμένο Φεβρουάριο, οι «Ασσορί» της Αρμενίας έδωσαν συνέντευξη Τύπου αναφέροντας ότι απειλείται άμεσα η ζωή των ομοεθνών τους στη Συρία και το Ιράκ από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και ζήτησαν από την αρμενική κυβέρνηση να δοθεί άσυλο στους πρόσφυγες, αν χρειαστεί, αίτημα στο οποίο οι αρμενικές αρχές ανταποκρίθηκαν αμέσως.* Μετά την άνοδο του ισλαμο-θρησκευτικού φασισμού στη Συρία και το Ιράκ, Ασσύριοι και Αρμένιοι στη Μέση Ανατολή βρίσκονται και πάλι μαζί στη δίνη του πολέμου, θύματα της μισαλλοδοξίας και του ισλαμικού φονταμενταλισμού, όπως ακριβώς πριν από ένα αιώνα. Πολλοί πάντως από τους 6.000 περίπου Ασσύριους της Αρμενίας, θύματα της οικονομικής κρίσης, έχουν ήδη μεταναστεύσει στο εξωτερικό. Εκτός από την Αρμενία, παροικίες Ασσυρίων συναντάμε στη Γαλλία (Παρίσι, Μασσαλία), στη Γερμανία, στη Σουηδία, στις Η.Π.Α., στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Κιλκίς, Σέρρες, Κατερίνη, Άργος, Αθήνα, στους δήμους Περιστερίου, Νίκαιας, Μοσχάτου, Αιγάλεω). Μάλιστα, στο Αιγάλεω έχει την έδρα της η Πανελλήνια Ένωση Ασσυρίων, στο ιδιόκτητο κτίριο (Σαμψούντος 6), όπου στεγάζονται το Πολιτιστικό Κέντρο, η βιβλιοθήκη και η Εκκλησία της κοινότητας, ενώ σε μια από τις κεντρικές πλατείες της πόλης, βρίσκεται ένα εντυπωσιακό μνημείο, «αφιερωμένο στα θύματα της Γενοκτονίας των Ασσυρίων».
* Στις 24 Μαρτίου 2015 το Κοινοβούλιο της Αρμενίας αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ασσυρίων και των Ελλήνων Ποντίων. |