Σαρκίς Αγαμπατιάν

Σε μικρή απόσταση από το Αργοστόλι, στον παραλιακό δρόμο, εκεί όπου βρίσκεται η κοσμική ταβέρνα Βινάριες, υπάρχουν θαλάσσια ρεύματα που χάνονται μέσα στη γη στην είσοδο του κόλπου της πόλης και εμφανίζονται στον Καραβόμυλο της Σάμης, αφού διασχίσουν το υπέδαφος του μισού νησιού.

Ένας ξένος υπήκοος, οιρλανδικής καταγωγής Στίβενς, φαίνεται πως παρατήρησε πρώτοςκαι κατέγραψε το φαινόμενο με τις υπόγειες διαδρομές του νερού το 1835. Ανακάλυψε, λοιπόν, το πρώτο μεγάλο ρεύμα, εκεί όπου βρίσκεταισήμερα ένας εγκαταλελειμμένος «θαλασσόμυλος». Ο Στίβενς, αξιοποιώνταςτη δύναμη του νερού, είχε την ιδέα να εγκαταστήσει εκεί τον πρώτο νερόμυλο της πόλης για παραγωγή ενέργειας, ο οποίος λειτούργησε μέχρι το 1915.

Περίπου είκοσι χρόνια μετά, και συγκεκριμένα το 1859, οι αδελφοί Μηλιαρέση ανακάλυψαν βορειότερα το δεύτερο μεγάλο ρεύμα της περιοχής. Εκείνοι κατασκεύασαν τον δικό τους υδρόμυλο το 1860, ενισχύοντας την ορμητικότητα του θαλάσσιου ρεύματος με αυλάκι ανισομερούς ανοίγματος.

Ο υδρόμυλος των Μηλιαρέσηεπιβίωσε μέχρι το 1915, οπότε τα κτήρια πέρασαν στην κατοχή των αδελφών Τρομπέτα. Ο Άγγελος Τρομπέτας, που δραστηριοποιείτο στον χώρο από το 1894 στην παραγωγήαναψυκτικών και ηδύποτων, έχοντας ήδη ένα εργοστάσιο επί της παραλιακής, αποφάσισε το 1917 να λειτουργήσει έναν αλευρόμυλο. Λίγα χρόνια μετά, το 1925, θα δημιουργούσε το δεύτερο εργοστάσιοπαραγωγής πάγου και αναψυκτικών με γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος.

Μέσω μιας φίλης, της κυρίας Μαριλουίζ Φέρλα, ήρθαμε σε επαφή με τον Αράμ Πετροσιάν, έναν συμπατριώτη μας από την Αρμενία που μας έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την τύχη αυτού του «θαλασσόμυλου».

«Οι παππούδες μου λέγονταν Πιζάντ και Σεμίραμις Πετροσιάν, με καταγωγή από το Τσανάκαλε (Δαρδανέλια) της Μικράς Ασίας. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, βρέθηκαν στο Αργοστόλι της Κεφαλονιάς, μαζί με άλλους Έλληνες και Αρμένιους πρόσφυγες.

Το επάγγελμα του παππού μου ήταν μαραγκός, και έφτιαχνε αργαλειούς και έπιπλα για το σπίτι. Είχε ακούσει ότι στην περιοχή Καταβόθρες του Αργοστολίου, τα θαλάσσια ρεύματα εισχωρούν σε μια τρύπα στα βράχια και μετά χάνονται. Κάποιοι είχαν προσπαθήσει με μπογιές και λάδια να εντοπίσουν τη διαδρομή του υπόγειου ρεύματος, αλλά δεν τα είχαν καταφέρει. Αργότερα, πάντως, σύμφωνα με ένα δημοσίευμα της ιστοσελίδας kefaloniapress, εντόπισαν το σημείο όπου καταλήγει το ρεύμα, 15 χιλιόμετρα μακρύτερα.

Σε εκείνη την περιοχή λειτουργούσε ένας αλευρόμυλος, ο ιδιοκτήτης του οποίου ήθελε να δημιουργήσει ένα εργοστάσιο παραγωγής πάγου και αναψυκτικών με γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος. Ανέθεσε, λοιπόν, στον παππού μου τις εργασίες εγκατάστασης των μηχανημάτων και κατασκευής ενός σιδερένιου μύλου. Με την ολοκλήρωση του υδροηλεκτρικού έργου, ο αρχικός αλευρόμυλος θα λειτουργούσε πλέον και ως μονάδα παραγωγής πάγου και ηλεκτρικής ενέργειας.

Γύρω στο 1926, η οικογένεια του παππού μου έφυγε από την Κεφαλονιά και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, από όπου επαναπατρίστηκε στη Σοβιετική Αρμενία το 1947».

Πηγές:
Ιστορικός περίπατος από τις Βινάριες μέχρι το Φανάρι…

Μαρία Μαρκάτου-Αλυσανδράτου

https://www.kefaloniapress.gr/topika/istoria/article/222190/sto-fanari-ton-agion-theodoron

Tweet

Share