Ο Νουμπάρ Αφεγιάν και η «αρμενική» Moderna Εκτύπωση

moderna

Κείμενο: Ρουπέν Βαρτιάν

Μάιος- Αύγουστος 2021, τεύχος 107

Εδώ και αρκετούς μήνες, η παγκόσμια κοινότητα ταλαιπωρείται από μια πανδημία που όταν πρωτοεμφανίστηκε κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί την έκταση που θα λάμβανε. Ο κορονοϊός, και ό,τι αυτός επιφέρει, έχει μπει πλέον για τα καλά στη ζωή όλων· στο λεξιλόγιο, στις συζητήσεις και στις σκέψεις μας.

Όπως είναι λογικό, σύσσωμη η ανθρωπότητα αδημονεί για τη μέρα που όλα αυτά θα αποτελούν παρελθόν. Η μόνη λύση προς αυτή την κατεύθυνση είναι αναμφίβολα ο εμβολιασμός. Παρόλο που οι φωνές προβληματισμού γύρω από αυτό το ζήτημα είναι πολλές, ευτυχώς η λογική επικράτησε και η έρευνα γύρω από τους εμβολιασμούς τέθηκε σε απόλυτη προτεραιότητα από πολλές και μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες.

Έτσι, τα πρώτα διαθέσιμα εμβόλια δεν άργησαν να εμφανιστούν και να διατεθούν. Μεταξύ εταιρειών όπως η Pfizer, η AstraZeneca ή η Johnson & Johnson βρίσκεται και η «αρμενικής καταγωγής» Moderna. Γιατί όμως αρμενικής καταγωγής; Ψάχνοντας κανείς λίγες παραπάνω πληροφορίες γύρω από τη συγκεκριμένη εταιρεία, με χαρά ανακαλύπτει πως πίσω από αυτήν βρίσκεται ένας Αρμένιος! Πιο συγκεκριμένα, πίσω από μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες βιοτεχνολογίας παγκοσμίως φιγουράρει ο Αμερικανο-αρμένιος επιχειρηματίας, επενδυτής και φιλάνθρωπος Νουμπάρ Αφεγιάν ως ένας εκ των 5 συνολικά συνιδρυτών.

Ο Αφεγιάν γεννήθηκε το 1962 στη Βυρηττό, και η οικογένειά του ήταν μία από τις πολλές περιπτώσεις Αρμενίων που έζησαν στον Λίβανο αλλά το 1975 αναγκάστηκαν να τραπούν σε φυγή εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου που είχε πλέον ξεσπάσει στη χώρα. Ο ίδιος ολοκλήρωσε τις σπουδές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο «Λογιόλα» του Μόντρεαλ (Loyola High School) το 1978. Έπειτα, συνέχισε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο Μακ Γκιλ του Καναδά, από όπου, το 1983, απέκτησε πτυχίο χημικού μηχανικού. Σειρά είχε η Αμερική. Όντας πλέον απόφοιτος του Μακ Γκιλ, μετακομίζει στην Αμερική, όπου καταφέρνει να γίνει δεκτός και να πραγματοποιήσει τη διδακτορική του διατριβή στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT). Μάλιστα, ο Αφεγιάν ήταν ο πρώτος απόφοιτος του διδακτορικού τμήματος από το Κέντρο Βιοτεχνολογικής Μηχανικής του ΜΙΤ, με το ΜΙΤ εκείνη την εποχή να είναι το μόνο πανεπιστήμιο που παρείχε τη συγκεκριμένη ειδίκευση. Επισήμως, ο Νουμπάρ Αφεγιάν έγινε Αμερικανός πολίτης το 2008.

Η επιχειρηματική δράση του Αφεγιάν δεν άργησε να προκύψει. Το 1987, την ίδια χρονιά που έλαβε και το διδακτορικό του, ίδρυσε την πρώτη του εταιρεία βιοτεχνολογίας, λίγες μόνο ημέρες πριν από την ιστορική «Μαύρη Δευτέρα» της κατάρρευσης του χρηματιστηρίου. Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια, είχε ήδη ιδρύσει πέντε ακόμη εταιρείες, ενώ έως και το 2020 υπήρξε συνιδρυτής σε 41 σταρτ-απ επιχειρήσεις. Συνολικά, ο Αφεγιάν συνίδρυσε, ή συνέβαλε στην ανάπτυξη, πάνω από 50 επιχειρήσεων βιοϊατρικού και τεχνολογικού ενδιαφέροντος.

Μία από τις επιχειρηματικές του δράσεις αφορά την ίδρυση της επενδυτικής εταιρείας «Flagship Pioneering». H εταιρεία αυτή έμελλε να αποβεί εξαιρετικά κερδοφόρα, αφού κατάφερε να φτάσει σε αξία τα $20 δισ. και να κατοχυρώσει πάνω από 500 πατέντες βιοτεχνολογικού σκοπού. Με την εταιρεία αυτή συμμετείχε ο Αφεγιάν στην ίδρυση της Moderna (πρώην ModeRNA Therapeutics), στην οποία πλέον ο επιχειρηματίας έχει αγοράσει πάνω από 2 εκατομμύρια μετοχές. Σημειώνεται ότι το 2018 η Moderna κατείχε τον υψηλότερο δείκτη αρχικής δημόσιας προσφοράς (IPO) στην ιστορία της βιοτεχνολογικής βιομηχανίας.

Πέρα από την επιχειρηματική του δράση, ο Αφεγιάν χαρακτηρίζεται και από τη σημαντική φιλανθρωπική του προσφορά. Ο ίδιος, τιμώντας τις ρίζες του, έχει επικεντρώσει την προσφορά του κυρίως στην ανάδειξη της Αρμενίας και στην παροχή βοήθειας προς αυτήν. Συμμετέχει στις επιτροπές της Αρμενικής Γενικής Ένωσης Αγαθοεργίας (Armenian General Benevolent Union), της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστώνης αλλά και του ΜΙΤ, ενώ έχει δουλέψει στενά και με άλλους εξίσου ισχυρούς Αρμένιους της διασποράς, ιδίως με τον Ρουπέν Βαρτανιάν, σε δράσεις σχετικά με την Αρμενία. Μαζί έχουν ιδρύσει οργανώσεις, όπως την IdeA (Initiatives for Development of Armenia) –η οποία έχει αποφέρει στην Αρμενία πάνω από $550 εκατομμύρια– και την «Armenia 2020», οργάνωση που ιδρύθηκε το 2001 και αποσκοπούσε να καθορίσει τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Αρμενίας μέχρι το 2020 (πλέον έχει επεκταθεί έως το 2031). Επιπλέον, ο Αφεγιάν, ο Βαρτανιάν κ.ά. ίδρυσαν την οργάνωση National Competitiveness Foundation of Armenia, η οποία προωθεί την οικονομική ανάπτυξη στη χώρα. Είναι πολλές ακόμη οι οργανώσεις στις οποίες έχει συμμετοχή ο Αφεγιάν (FAST, Aurora κ.ά.), που είναι παρόμοιου ενδιαφέροντος και έχουν εξίσου επικερδή αποτελεσματικότητα για την Αρμενία.

Σύμφωνα με τον Αφεγιάν, η κινητήριος δύναμη για το φιλανθρωπικό, επιστημονικό και επιχειρηματικό του έργο αποτελεί το μεταναστευτικό του παρελθόν και η νοοτροπία που αυτό συνεπάγεται. Όπως έχει αναφέρει και ο ίδιος για τις ρίζες του, «ένα από τα δυστυχή πλεονεκτήματα που έχουν αποκτήσει οι Αρμένιοι έχοντας υποστεί μια γενοκτονία και έχοντας απλωθεί ανά τον κόσμο είναι ότι έχουμε εμπειρία στην απόδραση και στη μετανάστευση, καθώς και στον συνεχή επαναπροσδιορισμό της ζωής μας».

Μία ακόμη πτυχή της προσωπικότητας του Νουμπάρ Αφεγιάν αφορά την πολιτική του δράση. Ο ίδιος είναι ιδιαίτερα ενεργός, αφού σε διάφορες περιπτώσεις έχει εκφράσει δημοσίως τη γνώμη του πάνω σε θέματα για τα κοινά, ασκώντας σημαντική επίδραση. Τον Οκτώβριο του 2016, μαζί με άλλους επιφανείς Αρμένιους, ο Αφεγιάν συμμετείχε σε μια κίνηση με την οποία καλούσαν την κυβέρνηση της Αρμενίας να υιοθετήσει«νέες στρατηγικές ανάπτυξης βασισμένες στη συλλογική δράση» και να δημιουργήσει «την ευκαιρία για τον αρμενικό λαό να ηγηθεί προς ένα μέλλον ευημερίας, να μεταμορφώσει τη μετα-σοβιετική Αρμενία σε έναν ζωντανό, σύγχρονο, ασφαλή, ειρηνικό και προοδευτικό τόπο».

Επιπρόσθετα, μετά τη Βελούδινη Επανάσταση του 2018, ο Αφεγιάν συνεχάρη τον Νιγκόλ Πασινιάν όταν είχε εκλεγεί πρωθυπουργός της Αρμενίας, δηλώνοντας ότι «σε αυτό το καθοριστικό σημείο μάς δίνεται η ευκαιρία να συγκεράσουμε τις ικανότητες και τον ενθουσιασμό όλων των Αρμενίων ανά τον κόσμο, οι οποίοι δύνανται να συνεισφέρουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και της ευημερίας του Αρτσάχ και της Αρμενίας».

Τέλος, ακόμη μια χαρακτηριστική παρέμβαση του Αφεγιάν αφορά στο γράμμα που είχε στείλει στον συντάκτη της NewYork Times σχετικά με τον πρόσφατο πόλεμο του Αρτσάχ. Με το γράμμα αυτό ο Αφεγιάν ζητούσε την επέμβαση των ΗΠΑ για να τον σταματήσει: «Εάν οι ΗΠΑ ή η Ρωσία δεν επέμβουν για να καταπνίξουν τη βία, τις συνέπειες θα τις υποστούν τα ευάλωτα έθνη σε όλο τον κόσμο. Όταν οι παγκόσμιες δυνάμεις αποφασίζουν να εμπλακούν για να αποτρέψουν τις εξελισσόμενες κτηνωδίες, στέλνουν ένα μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι η κατάληψη ξένων εδαφών και η καταστροφή ενός έθνους ή ενός πολιτισμού δεν θα γίνει ανεκτή» είχε τονίσει.

Ο επιχειρηματίας, επενδυτής και φιλάνθρωπος Νουμπάρ Αφεγιάν, με τις πολυάριθμες σταρτ-απ επιχειρήσεις και τις βραβεύσεις, είναι ένας άνθρωπος που αναμφίβολα έχει συμβάλει σημαντικά στη διαφήμιση του αρμενικού ονόματος στο εξωτερικό. Ένας άνθρωπος που έχει καταφέρει να κερδίσει τον σεβασμό της διεθνούς επιχειρηματικής κοινότητας και που με κάθε παρέμβασή του στα κοινά προκαλεί αίσθηση.