Χαρουτιούν Κιουρκτζιάν Εκτύπωση E-mail

Στην Ναζίκ Τζαμουζιάν

Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2011

 

 

«Πρέπει να ε­πα­να­το­πο­θε­τή­σου­με στα σπί­τια και στα σχο­λεί­α μας τα αρ­με­νι­κά σε ι­σό­τι­μη θέ­ση με την το­πι­κή γλώσ­σα»


O Χα­ρου­τιούν Κιουρ­κτζιάν γεν­νή­θη­κε στο Λί­βα­νο το 1943. Εί­ναι πτυ­χιού­χος Φι­λο­σο­φί­ας του Πα­νε­πι­στη­μί­ου της Σορ­βό­νης. Έ­χει ερ­γα­στεί ως κα­θη­γη­τής της αρ­με­νι­κής και γαλ­λι­κής γλώσ­σας στο Τζε­μα­ράν του Λι­βά­νου, έ­χει δι­δά­ξει την αρ­με­νι­κή λο­γο­τε­χνί­α στο Ί­δρυ­μα Αρ­με­νο­λο­γί­ας του Χα­μα­σκα­ΐν, κα­θώς και την αρ­με­νι­κή γλώσ­σα στο Πα­νε­πι­στή­μιο Χα­ϊ­γκα­ζιάν, πά­ντα στο Λί­βα­νο. Α­πό το 1979 διε­τέ­λε­σε διευ­θυ­ντής του Γρα­φεί­ου Τύ­που της Αρ­με­νι­κής Ε­πα­να­στα­τι­κής Ο­μο­σπον­δί­ας - Τα­σνα­κτσου­τιούν, ε­νώ α­πό το 1986 υ­πεύ­θυ­νος του Το­μέ­α Εκ­δό­σε­ων του Τα­σνα­κτσου­τιούν.

Έ­χει εκ­δώ­σει έ­ναν τό­μο με κοι­νω­νιο­λο­γι­κές, ψυ­χο­λο­γι­κές και φι­λο­σο­φι­κές με­λέ­τες (Essai sur l’ Exil). Έ­χει πλού­σιο εκ­δο­τι­κό έρ­γο στον το­μέ­α των δι­δα­κτι­κών εγ­χει­ρι­δί­ων: μια δί­γλωσ­ση μέ­θο­δο αυ­το­δι­δα­σκα­λί­ας για την αρ­με­νι­κή γλώσ­σα (γαλ­λι­κά-αρ­με­νι­κά και αγ­γλι­κά-αρ­με­νι­κά), έ­να γαλ­λο­αρ­με­νι­κό λε­ξι­κό, μια τε­τρά­το­μη σει­ρά για τη δι­δα­σκα­λί­α της αρ­με­νι­κής γλώσ­σας και λο­γο­τε­χνί­ας στα αρ­με­νι­κά γυ­μνά­σια (σε συ­νερ­γα­σί­α με την Μά­ρω Κα­λα­ϊ­τζιάν-Κιουρ­κτζιάν), κ.ά. Τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια α­σχο­λεί­ται α­πο­κλει­στι­κά με την έκ­δο­ση δι­δα­κτι­κών εγ­χει­ρι­δί­ων και παι­δα­γω­γι­κών βι­βλί­ων.

Κύ­ριε Κιουρ­κτζιάν, έ­χε­τε πί­σω σας μια μα­κρά δια­δρο­μή στη συγ­γρα­φή σχο­λι­κών βι­βλί­ων. Γνω­ρί­ζου­με ε­πί­σης ό­τι πα­λαιό­τε­ρα υ­πη­ρε­τή­σα­τε ως εκ­παι­δευ­τι­κός σε σχο­λεί­α του Λι­βά­νου και της Γαλ­λί­ας, α­φού εί­χα­τε προ­η­γου­μέ­νως κά­νει σπου­δές και στις δύ­ο αυ­τές χώ­ρες. Γνω­ρί­ζου­με α­κό­μη ό­τι έ­χε­τε ε­τοι­μά­σει μια μέ­θο­δο δι­δα­σκαλί­ας αρ­με­νι­κών ά­νευ δι­δα­σκά­λου α­πό τα γαλ­λι­κά ή τα αγ­γλι­κά. Τέ­λος γνω­ρίζου­με ό­τι έ­χε­τε συγ­γρά­ψει τη σει­ρά σχο­λι­κών βι­βλί­ων για μα­θη­τές γυ­μνα­σί­ου και λυ­κεί­ου. Η πα­ρου­σί­α­σή μας ε­δώ εί­ναι συ­νο­πτι­κή -α­σφα­λώς θα εί­χα­τε και άλ­λες δρα­στη­ριό­τη­τες. Θα θέ­λα­τε ν’ ανα­φερ­θεί­τε ε­σείς σ’ αυ­τές;

Η πα­ρου­σί­α­σή σας εί­ναι αρ­κε­τή. Τα υ­πό­λοι­πα δεν εί­ναι της πα­ρού­σης. Μό­νο μια διόρ­θω­ση: τα σχο­λι­κά βι­βλί­α για γυ­μνά­σιο και τα συ­νο­δευ­τι­κά τε­τρά­δια γραμ­μα­τι­κής έ­γι­ναν με τη συ­νερ­γα­σί­α της Μά­ρω Κα­λα­ϊ­τζιάν-Κιουρ­κτζιάν. Και κά­τι α­κό­μη: η έκ­δο­ση των βι­βλί­ων αυ­τών ή­ταν α­πο­τέ­λε­σμα ατο­μι­κής πρω­το­βου­λί­ας και προ­σω­πι­κής ερ­γα­σί­ας σε ό­λα της τα στά­δια. Ε­πί­σης έ­χουν τύ­χει α­να­γνώ­ρι­σης α­πό πολ­λές ορ­γα­νώ­σεις και σχο­λεί­α μας στη Δια­σπο­ρά αν και με­τά από ε­ξα­ντλη­τι­κές προ­σω­πι­κές επα­φές. Να το­νί­σω τέ­λος, ό­τι τα βι­βλί­α μας έ­χουν προ­σαρ­μο­στεί με τον κα­λύ­τε­ρο τρό­πο στις συν­θή­κες των πα­ροι­κιών μας στην Ευ­ρώ­πη και την Αμε­ρι­κή.

 

Α­πό ό­σα μας λέ­τε συ­μπε­ραί­νου­με πως τα­ξι­δεύ­ε­τε συ­χνά και πα­ρακο­λου­θεί­τε τη δι­δα­σκα­λί­α των αρ­με­νι­κών στα σχο­λεί­α μας. Τι έ­χε­τε να πείτε για την κα­τά­στα­ση και το ε­πί­πε­δό τους;

Πράγ­μα­τι, εί­χα κι έ­χω ε­πα­φές -εί­τε α­πό α­πό­στα­ση, εί­τε με προ­σω­πι­κές ε­πι­σκέψεις- με τα πε­ρισ­σό­τε­ρα σχο­λεί­α της Δια­σπο­ράς. Εί­ναι φυ­σι­κό να υ­πάρ­χουν με­γά­λες δια­φο­ρές α­νά­με­σα στις πα­ροι­κί­ες, λό­γω α­ντι­κει­με­νι­κών κα­τα­στά­σεων. Στις με­γά­λες πα­ροι­κί­ες της Α­να­το­λής, ό­που η χρή­ση της αρ­με­νι­κής γλώσ­σας εί­ναι πιο γε­νι­κευ­μέ­νη και οι δο­μές της κοι­νό­τη­τας πιο στα­θε­ρές, τα σχολεί­α λει­τουρ­γούν σχε­τι­κά (το το­νί­ζω σχε­τι­κά) ι­κα­νο­ποι­η­τι­κά. Αλ­λά αυ­τό είναι συ­νή­θως έ­να α­πα­τη­λό φαι­νό­με­νο, θα πω κα­τό­πιν για­τί. Στην Ευ­ρώ­πη και την Α­με­ρι­κή πά­λι, κα­θώς και σε μι­κρές πα­ροι­κί­ες της Α­να­το­λής, εί­τε έ­χου­με αργή­σει ν’ α­νοί­ξου­με σχο­λεί­α, εί­τε ο α­ριθ­μός των υ­παρ­χό­ντων εί­ναι ε­ξαι­ρετι­κά α­νε­παρ­κής. Συ­χνά αυ­τά εί­ναι και ποιο­τι­κά α­νε­παρ­κή και α­δυ­να­τούν ν’ α­ντι­με­τω­πί­σουν τις προ­κλή­σεις της σύγ­χρο­νης ε­πο­χής ό­σον α­φο­ρά την εκ­παί­δευ­ση και τον πο­λι­τι­σμό. Αυ­τό ι­σχύ­ει με λί­γες ε­ξαι­ρέ­σεις, ό­ταν κά­ποια σχο­λεί­α, ή α­πλά έ­νας-δύ­ο εκ­παι­δευ­τι­κοί σ’ έ­να σχο­λεί­ο κά­νουν τις σω­στές επι­λο­γές και κά­νουν θαύ­μα­τα. Αλ­λά το φαι­νό­με­νο πα­ρα­μέ­νει με­μο­νω­μέ­νο, ε­νώ η συ­νο­λι­κή ει­κό­να εί­ναι χω­ρίς προ­ο­πτι­κή, για να μην πω χωρίς ελ­πί­δα...

 

Θα μπο­ρού­σα­τε να μας κά­νε­τε μια πιο συ­γκε­κρι­μέ­νη διά­γνω­ση;

Η κύ­ρια αι­τί­α, το χα­μη­λό ε­πί­πε­δο εκ­παί­δευ­σης, εί­ναι έ­να ξε­χω­ριστό ζή­τη­μα... Πρώτα εί­ναι γε­γο­νός ό­τι ο α­ριθ­μός σχο­λεί­ων ή/και μα­θη­τών μειώ­νε­ται. Σχο­λεί­α κλείνουν ή χά­νουν έ­να τμή­μα των μα­θη­τών τους. Στις μι­κρές πα­ροι­κί­ες η α­να­λο­γία των μα­θη­τών που πή­γαι­ναν σε αρ­με­νι­κά σχο­λεί­α ή­ταν ή­δη μη ι­κα­νο­ποι­η­τι­κή. Τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες ό­μως το φαι­νό­με­νο πα­ρα­τη­ρεί­ται και στις με­γαλύ­τε­ρες πα­ροι­κί­ες και ο­φεί­λε­ται εν πρώ­τοις στη συρ­ρί­κνω­ση των πα­ροι­κιών αυ­τών, αλ­λά και στην ο­λο­έ­να αυ­ξα­νό­με­νη τά­ση να προ­τι­μά­ται το ξέ­νο σχο­λείο. Εί­ναι σω­στό βέ­βαια, ό­τι μέ­σα σε τέ­τοιες συν­θή­κες α­κού­με συ­χνά για την ίδρυ­ση ε­νός νέ­ου σχο­λεί­ου ή την ε­πέ­κτα­ση ε­νός άλ­λου, κά­τι που μοιά­ζει σαν ένα θαύ­μα και εί­ναι πο­λύ πα­ρή­γο­ρο. Αυ­τό ό­μως δεν πρέ­πει να μας ξε­γε­λά­σει, «το δέ­ντρο δεν πρέ­πει να κρύ­ψει το δά­σος»...

 

Ε­πο­μέ­νως η α­ριθ­μη­τι­κή ει­κό­να των σχο­λεί­ων της Δια­σπο­ράς δεν ε­μπνέ­ει αι­σιο­δο­ξί­α...

Το ζή­τη­μα δεν εί­ναι μό­νο πο­σο­τι­κό. Ε­πα­να­λαμ­βά­νω πως το κυ­ριό­τε­ρο πρό­βλημα εί­ναι ποιο­τι­κό. Αυ­τό υ­πο­σκά­πτει τα θε­μέ­λια των εκ­παι­δευ­τι­κών μας δο­μών. Με ε­λά­χι­στες ε­ξαι­ρέ­σεις, τα σχο­λεί­α μας α­πέ­χουν πο­λύ α­πό το ε­παγ­γελ­μα­τικό ε­πί­πε­δο. Και ό­σον α­φο­ρά θέ­μα­τα ορ­γά­νω­σης αλ­λά και παι­δα­γω­γι­κής κα­τάρ­τι­σης των δι­δα­σκό­ντων, μέ­νου­με σε πρω­τό­γο­νο στά­διο.

Στην πρώ­τη πε­ντη­κο­ντα­ε­τί­α ύ­παρ­ξης της Δια­σπο­ράς, τέ­τοιες μέ­θο­δοι μπο­ρεί να ή­ταν α­πο­δε­κτές, και κα­λώς-κα­κώς συ­νέ­βα­λαν στην πο­λι­τι­στι­κή μας ε­πιβί­ω­ση. Με τα δε­δο­μέ­να των τε­λευ­ταί­ων δε­κα­ε­τιών ό­μως, και ι­δί­ως με τα δε­δο­μένα του μέλ­λο­ντος, θα πρέ­πει σή­με­ρα να γί­νει μια σο­βα­ρή προ­ε­τοι­μα­σί­α, μια πραγ­μα­τι­κή παι­δα­γω­γι­κή ε­πα­νά­στα­ση. Αν δεν το α­ντι­λη­φθού­με αυ­τό, αυ­το­κτονού­με ο­μα­δι­κά, δεν έ­χου­με μέλ­λον. Και δυ­στυ­χώς φαί­νε­ται να μην το συ­νει­δητο­ποιού­με και να μέ­νου­με σε δυ­σλει­τουρ­γι­κές πρα­κτι­κές και κε­νές ρη­το­ρείες.

Σε πολ­λές πε­ρι­πτώ­σεις, η το­πο­θέ­τη­ση υ­πευ­θύ­νων στα σχο­λεί­α μας γί­νε­ται με κρι­τή­ρια κά­θε άλ­λο πα­ρά εκ­παι­δευ­τι­κά, ε­νώ οι δά­σκα­λοι συ­χνά γί­νο­νται δάσκα­λοι συ­μπτω­μα­τι­κά, χω­ρίς να έ­χουν την κλί­ση (αυ­τό που πα­λιά λέ­γα­με έ­φεση -δεν εί­ναι τυ­χαί­α λέ­ξη αυ­τή), και χω­ρίς κα­μί­α προ­ε­τοι­μα­σί­α...

Χθες ή­ταν η τη­λε­ό­ρα­ση, σή­με­ρα τα η­λε­κτρο­νι­κά μέ­σα και το δια­δί­κτυο που έπλη­ξαν τον α­δύ­να­μο συλ­λο­γι­κό πο­λι­τι­στι­κό κορ­μό μας, τον ο­ποί­ον προ­στα­τεύα­με με πρω­τό­γο­να μέ­σα, ό­ταν θα έ­πρε­πε α­ντι­θέ­τως ε­μείς οι ί­διοι να τα έ­χουμε ει­σα­γά­γει στις εκ­παι­δευ­τι­κές και πο­λι­τι­στι­κές μας δο­μές και να τα α­ξιοποιού­με προς ό­φε­λός μας... Δεν εί­ναι πε­ρί­ερ­γο πό­σο δυ­να­τοί εί­μα­στε στις ιδιω­τι­κές μας πρω­το­βου­λί­ες, και πό­σο μί­ζε­ροι γι­νό­μα­στε ό­ταν πρό­κει­ται να διοι­κή­σου­με τις πα­ροι­κί­ες μας;

Κα­θώς δεν δια­θέ­του­με κά­ποιο δι­δα­σκα­λεί­ο που να κα­ταρ­τί­ζει δα­σκά­λους (και ό­σα εί­χα­με στο πα­ρελ­θόν εί­χαν ση­μα­ντι­κές ελ­λεί­ψεις), θα πρέ­πει να ε­ξα­σφα­λί­σου­με τους οι­κο­νο­μι­κούς πό­ρους, να εν­θαρ­ρύ­νου­με λα­μπρούς α­πό­φοι­τους να σπου­δά­σουν στα Πα­νε­πι­στή­μια των χω­ρών τους, α­κο­λου­θώ­ντας παι­δα­γω­γικούς το­μείς και στην α­νά­γκη να τους πα­ρέ­χου­με πρό­σθε­τη ε­πι­μόρ­φω­ση στην αρμε­νι­κή γλώσ­σα, α­ντί να δε­χό­μα­στε ως δα­σκά­λους ά­το­μα που δεν έ­χουν την κλί­ση, αλ­λά α­πλά δεν έ­χουν άλ­λες δε­ξιό­τη­τες ώ­στε ν’ α­κο­λου­θή­σουν κά­ποιο άλλο ε­πάγ­γελ­μα, και που δεν κα­τα­βάλ­λουν κα­μί­α προ­σπά­θεια να ε­πι­μορ­φω­θούν ε­νώ ερ­γά­ζο­νται. Και α­σφα­λώς δεν προ­σπα­θού­με ού­τε κι ε­μείς να τους ε­πι­μορφώ­σου­με.

Και φτά­νου­με σε πα­ρά­δο­ξα: μέ­σα στην ί­δια πα­ροι­κί­α, συ­χνά δε μέ­σα στο ί­διο σχο­λεί­ο, χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τα ί­δια βι­βλί­α, έ­νας δά­σκα­λος κά­νει τους μα­θη­τές ν’ α­γα­πή­σουν την αρ­με­νι­κή γλώσ­σα, τους ε­μπνέ­ει, τους εν­θου­σιά­ζει, ε­νώ ένας άλ­λος πε­τυ­χαί­νει μό­νο... να κά­νει τους μα­θη­τές να την α­πο­στρέ­φο­νται για ό­λη την υ­πό­λοι­πη ζω­ή τους.

 

Έ­χε­τε ε­πα­φές με α­ξιω­μα­τού­χους ή εκ­παι­δευ­τι­κούς της Αρ­με­νί­ας; Δεν θα μπο­ρού­σαν να α­ξιο­ποι­η­θούν οι α­ντί­στοι­χοι κλά­δοι των πα­νε­πι­στημί­ων τους;

Ξέ­ρε­τε, δεν μπο­ρού­με ε­δώ να μπού­με σε λε­πτο­μέ­ρειες, αλ­λά μιας και θέ­τε­τε ε­σείς το ζή­τη­μα που εί­ναι και ση­μα­ντι­κό, να πού­με ό­τι τα πα­νε­πι­στή­μια της Αρ­με­νί­ας θα μπο­ρού­σαν να πα­ρέ­χουν ά­φθο­νο υ­λι­κό ό­σον αφο­ρά τη γνώ­ση της γλώσ­σας. Ό­μως, α­κό­μη κι αν δη­μιουρ­γη­θεί η έ­δρα της «Δυ­τι­κοαρ­με­νι­κής γλώσ­σας» ό­πως έ­χει ε­ξαγ­γελ­θεί, οι φοι­τη­τές που θα σπου­δά­σουν εκεί, δεν θα γί­νουν α­πα­ραί­τη­τα οι κα­τάλ­λη­λοι εκ­παι­δευ­τι­κοί που θα στε­λε­χώσουν τα σχο­λεί­α της Δια­σπο­ράς, κα­θώς τα μα­θή­μα­τα που δι­δά­σκο­νται στο Κρατι­κό Πα­νε­πι­στή­μιο του Ε­ρε­βάν, α­κό­μη και στις ο­νο­μα­ζό­με­νες «Παι­δα­γω­γι­κές» σχο­λές, πο­λύ μι­κρή σχέ­ση έ­χουν με την παι­δα­γω­γι­κή ό­πως την εν­νο­ού­με στη Δύ­ση. Ή­δη στην εκ­παι­δευ­τι­κή κοι­νό­τη­τα της Αρ­με­νί­ας υ­πάρ­χει μια προ­ο­δευτι­κή μειο­ψη­φί­α, η ο­ποί­α εί­ναι προ­βλη­μα­τι­σμέ­νη και δυ­σα­ρε­στη­μέ­νη με αυ­τή τη συ­ντη­ρη­τι­κή εκ­παι­δευ­τι­κή γραμ­μή, που έ­χει τις ρί­ζες της στο σο­βιε­τι­κό πα­ρελ­θόν...

Προ­σω­πι­κά έ­χω ε­πα­φές, κα­θώς και κά­ποιες πε­ρι­στα­σια­κές συ­νερ­γα­σί­ες με προ­σω­πι­κό­τη­τες που εί­ναι πα­νε­πι­στη­μια­κοί, συγ­γρα­φείς σχο­λι­κών βι­βλί­ων, ή κυ­βερ­νη­τι­κοί α­ξιω­μα­τού­χοι. Ω­στό­σο, ό­σον α­φο­ρά τον το­μέ­α της εκ­παί­δευ­σης, δεν έ­χω να πω πο­λύ θε­τι­κά πράγ­μα­τα για τη συ­νερ­γα­σί­α Αρ­με­νί­ας-Δια­σπο­ράς. Ού­τε για τα σε­μι­νά­ρια με­τεκ­παί­δευ­σης δα­σκά­λων, που γί­νο­νται ε­δώ και πολ­λά χρό­νια στο Ε­ρε­βάν. Οι εκ­παι­δευ­τι­κοί μας δεν έ­χουν τί­πο­τε ν’ α­πο­κο­μί­σουν α­πό αυ­τά, ε­κτός ί­σως α­πό μια πα­τριω­τι­κή πλή­ρω­ση.

Τις προ­άλ­λες, στο ί­διο το Ε­ρε­βάν, α­να­φε­ρό­με­νοι στα σε­μι­νά­ρια αυ­τά πα­νε­πιστη­μια­κοί έ­λε­γαν πως «πριν να με­τεκ­παι­δευ­τούν, κα­λό θα ή­ταν οι δά­σκα­λοι... να εκ­παι­δευ­τούν». Αυ­τή εί­ναι η μοί­ρα πολ­λών τέ­τοιων πρω­το­βου­λιών: να παρα­μέ­νουν σχη­μα­τι­κές και η­μι­τε­λείς...

Να διευ­κρι­νί­σω κά­τι: σε άλ­λους το­μείς η συ­νερ­γα­σί­α με δυ­νά­μεις της Αρ­μενί­ας εί­ναι ευερ­γε­τι­κή, μπο­ρεί α­κό­μη και να εί­ναι α­πα­ραί­τη­τη. Ό­σον α­φο­ρά τον εκ­παι­δευ­τι­κό το­μέ­α ό­μως, για τους λό­γους που προ­α­νέ­φε­ρα, μια συ­νερ­γα­σία δεν α­πο­κρί­νε­ται στις α­νά­γκες μας, ό­χι του­λά­χι­στον στο ά­με­σο μέλ­λον. Αν απο­τολ­μη­θεί, τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα θα εί­ναι α­τε­λή κι εμ­βαλ­λω­μα­τι­κού χα­ρα­κτή­ρα.

 

Μα, τέ­λος πά­ντων, δεν έ­χου­με τρό­πους να στα­μα­τή­σου­με την υ­ποχώ­ρη­ση της χρή­σης της αρ­με­νι­κής γλώσ­σας; Θα γνω­ρί­ζε­τε α­σφα­λώς ό­τι πρό­σφατα η UNESCO κα­τέ­τα­ξε τη Δυ­τι­κο­αρ­με­νι­κή γλώσ­σα στην κα­τη­γο­ρί­α γλωσ­σών που βρίσκο­νται σε κίν­δυ­νο. Πώς έ­γι­νε αυ­τή η α­ξιο­λό­γη­ση;

Ναι, το γνω­ρί­ζω. Δεν γνω­ρί­ζω βέ­βαια πώς έ­κα­νε την α­ξιο­λό­γη­ση η UNESCO, δεν έ­χει ση­μα­σί­α άλ­λω­στε... Ο­ποιοσ­δή­πο­τε συ­νει­δη­το­ποι­η­μέ­νος Αρ­μέ­νιος που έ­χει μάτια και βλέ­πει τη Δια­σπο­ρά, έ­χει πα­ρα­τη­ρή­σει πο­λύ πριν την UNESCO ό­τι τα αρ­με­νικά εί­ναι σε κίν­δυ­νο. Ας κοι­τά­ξου­με γύ­ρω μας: χρεια­ζό­μα­στε την UNESCO για να δούμε τι συμ­βαί­νει; «Α­νη­συ­χού­με» υ­πο­κρι­τι­κά, δί­νου­με (ή κά­νου­με ό­τι δί­νου­με) πε­ρισ­σό­τε­ρη ση­μα­σί­α στις ό­ποιες UNESCO, πα­ρά στην ε­σω­τε­ρική μας φω­νή και... ε­ξα­κο­λου­θού­με να συ­νεισφέ­ρου­με στην υ­πο­χώ­ρη­ση της χρή­σης της γλώσ­σας μας, έ­στω και με πα­θη­τι­κό τρό­πο. Στα σπί­τια μας ε­πι­κοι­νω­νού­με με την το­πι­κή γλώσ­σα, στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση κά­νου­με τα αρ­με­νι­κά έ­να χρη­στι­κό, α­δύ­να­μο ε­πι­κοι­νω­νια­κό ερ­γαλεί­ο και κα­τό­πιν ο­δυ­ρό­μα­στε για­τί τα παι­διά μας δεν χρη­σι­μο­ποιούν τη γλώσσα μας... Ή εκ­δί­δο­ντας ξε­νό­γλωσ­σα πε­ριο­δι­κά που πραγ­μα­τεύ­ο­νται αρ­με­νι­κά ζη­τή­μα­τα θε­ω­ρού­με ό­τι έ­χου­με εκ­πλη­ρώ­σει τις υ­πο­χρε­ώ­σεις μας ως Αρ­μέ­νιοι. Με αυ­τό τον τρό­πο ό­μως, δεν έ­χου­με εκ­πλη­ρώ­σει το κύ­ριο κα­θήκον μας, που εί­ναι η δια­τή­ρη­ση της αρ­με­νι­κής γλώσ­σας και του αρ­με­νό­φω­νου πο­λι­τι­σμού...

Για να στα­μα­τή­σου­με την υ­πο­χώ­ρη­ση της γλώσ­σας μας, θα πρέ­πει κατ’ αρ­χάς να έ­χου­με τη βού­λη­ση να το κά­νου­με και τη βούλη­ση να χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με ό­ποιο μέ­σο χρεια­στεί γι’ αυ­τό. Να ε­πα­να­το­πο­θε­τή­σου­με στα σπί­τια και στα σχο­λεί­α μας τα αρ­με­νι­κά σε ι­σό­τι­μη θέ­ση με την το­πι­κή γλώσ­σα, να α­να­βαθμί­σου­με την ποιό­τη­τα της εκ­παί­δευ­σης στα σχο­λεί­α μας, να ορ­γα­νω­θού­με και να δη­μιουρ­γή­σου­με πό­ρους... Υ­πο­φέ­ρουν οι κοι­νό­τη­τές μας σε διά­φο­ρες χώρες α­πό την οι­κο­νο­μι­κή κρί­ση; Ί­σως. Αλ­λά ο εκ­παι­δευ­τι­κός το­μέ­ας του­λά­χι­στον θα πρέ­πει να μεί­νει έ­ξω α­πό αυ­τήν. Η εκ­παί­δευ­ση εί­ναι το βα­σι­κό­τε­ρο ό­λων, εί­ναι το μέλ­λον μας, εί­ναι ζή­τη­μα ζω­ής και θα­νά­του.

 

Λέ­γα­τε ό­τι δεν χρη­σι­μο­ποιού­με τα η­λε­κτρο­νι­κά ε­πι­κοι­νω­νια­κά μέ­σα: Δια­δί­κτυο, power point, κ.ά. Δεν εί­ναι αυ­τό έ­να αί­τιο α­πο­τυ­χί­ας; Υ­πάρ­χουν για πα­ρά­δειγ­μα αρ­με­νι­κά η­λε­κτρο­νι­κά βι­βλί­α, η­λε­κτρο­νι­κές βι­βλιο­θή­κες, κ.ά.;

Πράγ­μα­τι δεν χρη­σι­μο­ποιού­με αυ­τά τα μέ­σα. Εί­ναι ε­πί­σης σω­στό πως δεν θα ή­ταν ά­σχη­μα αν τα χρη­σι­μο­ποιού­σα­με. Προ­σο­χή ό­μως: πολ­λοί α­πό εμάς θε­ω­ρούν τα μέ­σα αυ­τά μα­γι­κό ρα­βδί. Πι­στεύ­ουν πως αρ­κεί να τα χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με, ώ­στε οι μα­θη­τές να εί­ναι συ­γκε­ντρω­μέ­νοι και ώ­στε να έ­χου­με κα­λά α­πο­τε­λέ­σμα­τα. Η τό­σο με­γά­λη πί­στω­ση α­πό αυ­τά ό­μως εί­ναι α­πλά αυ­τα­πά­τη, και το να δι­καιο­λο­γού­με τις ό­ποιες α­ποτυ­χί­ες με την έλ­λει­ψή τους εί­ναι α­πλά έ­να άλ­λο­θι... Ο­ποιοσ­δή­πο­τε δά­σκα­λος, αν α­γα­πά τη δου­λειά του κι έ­χει κα­τάρ­τι­ση, θα έ­χει κα­λά α­πο­τε­λέ­σμα­τα και χωρίς αυ­τά τα μέ­σα. Α­πό την άλ­λη, έ­νας α­διά­φο­ρος ή α­κα­τάρ­τι­στος δά­σκα­λος δεν θα μπο­ρέ­σει ν’ α­ντα­πο­κρι­θεί, α­κό­μη κι αν τα έ­χει στη διά­θε­σή του. Με άλ­λα λό­για, κι αυ­τά εί­ναι α­πλά μέ­σα, ό­πως και τα σχο­λι­κά βι­βλί­α. Εί­ναι σω­στό πως μπο­ρεί να υ­πάρ­ξουν κα­λύ­τε­ρα και λι­γό­τε­ρο κα­λά μέ­σα, αλ­λά το βα­σι­κό πα­ραμέ­νει και θα πα­ρα­μεί­νει για πά­ντα το ε­πι­κοι­νω­νια­κό πε­ρι­βάλ­λον, ο δε­σμός δι­δά­σκο­ντα-μα­θη­τή και η αν­θρώ­πι­νη διά­στα­ση αυ­τού του δε­σμού.

Το ί­διο δε συμ­βαί­νει και στην πε­ρί­πτω­ση των ε­νη­λί­κων; Ρω­τά­τε για η­λε­κτρονι­κά βι­βλί­α και η­λε­κτρο­νι­κές βι­βλιο­θή­κες: α­σφα­λώς και υ­πάρ­χουν. Εί­ναι όμως ο ε­νή­λι­κος Αρ­μέ­νιος πρό­θυ­μος να τα χρη­σι­μο­ποι­ή­σει; Πό­σοι γνω­ρί­ζουν και πό­σοι εν­δια­φέ­ρο­νται να μά­θουν τα ή­δη υ­πάρ­χο­ντα; Το digilib.am και το haybook για πα­ρά­δειγ­μα, για ν’ ανα­φερ­θώ στα δύ­ο κυ­ριό­τε­ρα; Και οι δι­κές μας εκ­δό­σεις έχουν ι­στο­σε­λί­δες ε­δώ και 15 χρό­νια, και μπο­ρεί κα­νείς να τις ε­πι­σκε­φτεί πληκτρο­λο­γώ­ντας α­πλές λέ­ξεις κλει­διά, ό­πως armenian learning, armenian method, armenian self-teaching κλπ. Το πι­στεύ­ετε πως σε αυ­τά τα 15 χρό­νια δεν τις έ­χουν ε­πι­σκε­φτεί πε­ρισ­σό­τε­ρα α­πό 5 ά­το­μα, για να εν­δια­φερ­θούν γι’ αυ­τά τα βι­βλί­α; Ε­μείς φτιά­ξα­με τις ι­στο­σε­λί­δες απλά για­τί έ­πρε­πε, χω­ρίς να έ­χου­με προσ­δο­κί­ες. Γνω­ρί­ζου­με πως δεν εί­ναι οι ι­στο­σε­λί­δες που θ’ α­φυ­πνί­σουν τα μυα­λά των αν­θρώ­πων. Δεν εί­ναι το Δια­δίκτυο που θα κά­νει τον άν­θρω­πο Άν­θρω­πο. Δεν γί­νο­νται τέ­τοια θαύ­μα­τα. Μά­λιστα έ­χει αρ­χί­σει να συμ­βαί­νει το α­ντί­θε­το: το έ­τοι­μο η­λε­κτρο­νι­κό προ­ϊ­όν απο­χαυ­νώ­νει, μας ε­θί­ζει σε πα­θη­τι­κή κα­τα­νά­λω­ση, στο να πε­ρι­μέ­νου­με να μας τα σερ­βί­ρουν, να τα μα­σή­σουν και να μας τα βά­λουν στο στό­μα. Ε­νώ το Δια­δί­κτυο συ­χνά εί­ναι -συγ­χω­ρέ­στε μου την ιε­ρο­συ­λί­α- έ­νας σκουπι­δό­το­πος, ό­που εί­ναι πο­λύ δύ­σκο­λο αν ό­χι α­δύ­να­το να ξε­χω­ρί­σου­με το ψέ­μα α­πό την α­λή­θεια, το ση­μα­ντι­κό α­πό το α­σή­μα­ντο. Και υ­πάρ­χουν α­κό­μη εκ­παι­δευ­τι­κοί που στέλ­νουν τους μα­θη­τές να συλ­λέ­ξουν πλη­ρο­φο­ρί­ες α­πό το Δια­δίκτυο, έ­ναν τό­πο ό­που α­κό­μη κι ε­μείς, οι ε­νή­λι­κες, μπο­ρού­με να χα­θού­με...

 

Ε­πο­μέ­νως; Θα κα­τα­λή­ξου­με σε κά­ποιο συ­μπέ­ρα­σμα; Να μεί­νου­με απαι­σιό­δο­ξοι;

Δεν θα κα­τα­λή­ξου­με σε συ­μπέ­ρα­σμα. Δεν εί­ναι αυ­τό το ζη­τού­με­νο άλ­λω­στε. Διά­λο­γο κά­νου­με. Για έ­να ζή­τη­μα τό­σο ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας ό­πως εί­ναι η ε­πι­βί­ωση της πο­λι­τι­στι­κής κλη­ρο­νο­μιάς ε­νός λα­ού, φτά­νου­με σε α­ξιό­λο­γα «συ­μπε­ράσμα­τα» μό­νο με έρ­γα.

Αν συ­νει­δη­το­ποι­ή­σου­με την κα­τά­στα­σή μας και α­πο­φα­σί­σου­με να δη­μιουρ­γήσου­με αρ­με­νό­φω­νο πο­λι­τι­σμό σε ό­λη τη Δια­σπο­ρά, αν α­πο­φα­σί­σουμε να δώ­σου­με στην αρ­με­νι­κή γλώσ­σα ε­κεί­νη την α­ξί­α και διά­στα­ση που δί­νου­με στις το­πι­κές ή τις διε­θνείς γλώσ­σες, τό­τε τί­πο­τε δεν μπο­ρεί να μας ε­ξο­ντώ­σει. Με τις πα­ρού­σες συν­θή­κες ό­μως και το ση­με­ρινό βαθ­μό συλ­λο­γι­κής συ­νεί­δη­σης, α­πλά ε­τοι­μα­ζό­μα­στε ν’ αυ­το­κτο­νή­σου­με. Έτσι, μό­νο α­παι­σιό­δο­ξοι μπο­ρού­με να εί­μα­στε -πά­ντα βέ­βαια με μια α­γωνι­στι­κή α­παι­σιο­δο­ξί­α.

 


Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 27 επισκέπτες συνδεδεμένους