Τζεγκίζ Ακτάρ Η κοινωνία θα δώσει τη λύση Εκτύπωση E-mail

Στην Λιλίτ Βαρτανιάν

Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2011

 

Με α­φορ­μή τη διορ­γά­νω­ση της ε­πε­τεί­ου των Σε­πτεμ­βρια­νών α­πό την Οι­κου­με­νι­κή Ο­μο­σπον­δί­α Κων­στα­ντι­νου­πο­λι­τών (Οι.Ομ.Κω) κα­θώς και της η­με­ρί­δας «Χω­ρίς Α­πο­κα­τά­στα­ση και Δι­καί­ω­ση τα Αν­θρώ­πι­να Δι­καιώ­μα­τα εί­ναι Γράμ­μα­τα Κε­νά Λό­γου», που διε­ξή­χθη στις 10 Σε­πτεμ­βρί­ου, τα «Αρ­με­νι­κά» συ­νά­ντη­σαν τον Τζε­γκίζ Α­κτάρ δη­μο­σιο­γρά­φο και α­κα­δη­μα­ϊ­κό πρώ­ην συ­νερ­γά­τη του Ο.Η.Ε. και μας μί­λη­σε, με­τα­ξύ άλ­λων για την ι­δέ­α -στην ο­ποί­α ή­ταν α­πό τους πρω­τα­γω­νι­στές της- διορ­γά­νω­σης η­μέ­ρας μνή­μης, η ο­ποί­α έ­γι­νε α­νά­γκη για τον κομ­βι­κό ρό­λο της κοι­νω­νί­ας σχε­τι­κά με την α­να­γνώ­ρι­ση της Γε­νο­κτο­νί­ας κα­θώς και για τα μελ­λο­ντι­κά σχέ­διά του.

 

 

 

Ο Α­κτάρ γεν­νή­θη­κε το 1955. Εί­ναι α­πό­φοιτος του Λυ­κεί­ου Galatasaray και του πα­νε­πιστή­μιου της Σορ­βόν­νης. Έ­χει κά­νει διδα­κτο­ρι­κό στις οι­κο­νο­μι­κές ε­πι­στή­μες, ε­νώ δι­δά­σκει στο Πα­νε­πι­στή­μιο Galatasaray. O Δρ. Α­κτάρ συ­γκα­τα­λέ­γε­ται με­τα­ξύ των κο­ρυ­φαί­ων ε­μπει­ρο­γνω­μό­νων στα θέ­μα­τα της Ευ­ρω­πα­ϊ­κής Έ­νω­σης. Από το 1989 μέ­χρι σή­με­ρα, πα­ρα­κο­λου­θεί και συμ­με­τέ­χει στις δια­δι­κα­σί­ες διεύ­ρυν­σης της Ευ­ρω­πα­ϊ­κής Έ­νω­σης. Την πε­ρί­ο­δο 1989-1994 ερ­γά­στη­κε ως α­ντι­πρό­ε­δρος της Συμ­βου­λευ­τι­κής ε­πι­τρο­πής σε ε­πί­πε­δο κρα­τών, για τη δια­μόρ­φω­ση των πο­λι­τι­κών με­τα­νά­στευ­σης και α­σύ­λου της Ευ­ρω­πα­ϊ­κής Έ­νω­σης. Α­πό το 1994-1999 ή­ταν κα­θο­δη­γη­τής της α­ντι­προ­σω­πί­ας της Σλο­βε­νί­ας στον Ορ­γα­νι­σμό των Η­νω­μέ­νων Ε­θνών.

 

Πώς γεν­νή­θη­κε η ι­δέ­α της διορ­γά­νω­σης η­μέ­ρας μνή­μης των θυ­μά­των της γε­νο­κτο­νί­ας των Αρμενίων στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη, την 24η Α­πρι­λί­ου; «Αυ­τός ο πό­νος εί­ναι ΔΙ­ΚΟΣ μας. Αυ­τό το πέν­θος εί­ναι Ο­ΛΩΝ μας», έ­γρα­φε -με­τα­ξύ άλ­λων- η δια­κή­ρυ­ξη, κά­τω α­πό την ο­ποί­α συ­γκε­ντρώ­θη­καν 28.000 υ­πο­γρα­φές. Δεν φο­βη­θή­κα­τε τις α­ντι­δρά­σεις των ε­θνι­κι­στών;

Η ι­δέ­α πραγ­μα­το­ποί­η­σης μιας τέ­τοιας κα­μπά­νιας γεν­νή­θη­κε πριν α­πό πο­λύ και­ρό, ό­ταν α­κό­μη ο Χρά­ντ Ντιν­κ ή­ταν εν ζω­ή. Ό­ταν δο­λο­φο­νή­θη­κε, η υ­λο­ποί­η­ση της ι­δέ­ας έ­γι­νε α­νά­γκη.

Ό­λοι ξέ­ρου­με για το «αρ­με­νι­κό» τα­μπού, για τη διά­στα­ση του θέ­μα­τος. Ω­στό­σο, ό­πως λέ­νε οι Γάλ­λοι: «δεν μπο­ρείς να φτιά­ξεις ο­με­λέ­τα, χω­ρίς να σπά­σεις τα αυ­γά». Στην αρ­χή η α­ντί­δρα­ση ή­ταν με­γά­λη, αλ­λά με­τά τα πράγ­μα­τα ε­ξο­μα­λύν­θη­καν. Οι υ­πο­γρα­φές έ­φτα­σαν τις 31.000. Για την περ­σι­νή εκ­δή­λω­ση έ­γι­νε με­γά­λη φα­σα­ρί­α, αλ­λά φέ­τος δεν α­κού­στη­κε τί­πο­τε.

 

Πριν α­πό λί­γες μέ­ρες, η κυ­βέρ­νη­ση του Ερ­ντο­γάν δη­μο­σί­ευ­σε τον Κα­νο­νι­σμό για την ε­πι­στρο­φή των βα­κου­φι­κών α­κι­νή­των. Θε­ω­ρεί­τε ό­τι εί­ναι η αρ­χή ε­νός ει­λι­κρι­νούς δια­λό­γου;

Κοι­τάξ­τε, αυ­τό εί­ναι έ­να βή­μα σε ό­λη τη διερ­γα­σί­α της πο­ρεί­ας. Έ­να βή­μα χω­ρίς ε­πι­στρο­φή. Η ε­κτί­μη­σή μου εί­ναι ό­τι θα συ­νε­χί­σου­με να έ­χου­με τέ­τοια γε­γο­νό­τα. Αύ­ριο, θα λει­τουρ­γή­σει ξα­νά η εκ­κλη­σί­α Σουρ­π Χατ­ς στο Βαν. Ό­λοι οι χω­ρι­κοί σ’αυ­τά τα μέ­ρη ε­πι­θυ­μούν να ε­πι­σκευά­σουν τις εκ­κλη­σί­ες στα χω­ριά τους. Βέ­βαια, ο σκο­πός εί­ναι να προ­σελ­κύ­σουν τους του­ρί­στες, α­πό την άλ­λη, ό­μως, ξα­να­ζω­ντα­νεύ­ει η αρ­με­νι­κή κοι­νό­τη­τα ε­κεί.

 

Ποιοι εί­ναι, κα­τά τη γνώ­μη σας, οι λό­γοι που α­πο­τρέ­πουν την Τουρ­κί­α α­πό την α­να­γνώ­ρι­ση της γε­νο­κτο­νί­ας των Αρμενίων;

Πι­στεύ­ω ό­τι το κυ­ριό­τε­ρο ζή­τη­μα εί­ναι ο φό­βος για τις α­πο­ζη­μιώ­σεις. Το γε­γο­νός ό­τι θα τε­θεί ζή­τη­μα α­πο­ζη­μιώ­σε­ων, α­νη­συ­χεί και ε­νο­χλεί το κρά­τος και την κυ­βέρ­νη­ση. Αυ­τό εί­ναι το κυ­ριό­τε­ρο ε­μπό­διο.

 

Θε­ω­ρεί­τε ό­τι στη ση­με­ρι­νή Τουρ­κί­α, οι μειο­νό­τη­τες α­πο­λαμ­βά­νουν ί­σα δι­καιώ­μα­τα με τους υ­πό­λοι­πους πο­λί­τες;

Προ­φα­νώς, ό­χι. Ε­δώ υ­πάρ­χουν α­πο­φά­σεις Α­νώ­τα­του Δι­κα­στη­ρί­ου, σύμ­φω­να με τις ο­ποί­ες οι πο­λί­τες της χώ­ρας που α­νή­κουν στις μειο­νο­τι­κές κοι­νό­τη­τες θε­ω­ρού­νται «ξέ­νοι». Ο κό­σμος ξε­χνά. Θε­ω­ρώ πως σι­γά-σι­γά θα αλ­λά­ξουν τα πράγ­μα­τα.

 

Με­τά τη δο­λο­φο­νί­α του Χρά­ντ Ντινκ, τι μέ­τρα έ­χει πά­ρει η Τουρ­κί­α ώ­στε να μην ε­πα­να­λη­φθούν πα­ρό­μοια τρα­γι­κά γε­γο­νό­τα;

Δεν νο­μί­ζω να έ­χει λη­φθεί κα­νέ­να ι­διαί­τε­ρο μέ­τρο. Η δί­κη δεν ε­ξε­λίσ­σε­ται κα­λά. Εί­ναι έ­νας κα­θρέ­φτης των ε­ξε­λί­ξε­ων. Οι πραγ­μα­τι­κοί υ­παί­τιοι εί­ναι κρυμ­μέ­νοι και δεν εμ­φα­νί­ζο­νται. Ε­πο­μέ­νως, δεν υ­πάρ­χει κα­λή ε­ξέ­λι­ξη.

 

Οι α­πλοί Τούρ­κοι και Αρ­μέ­νιοι θα μπο­ρού­σαν να συμ­φι­λιω­θούν, διό­τι έ­χουν τις ί­διες α­νη­συ­χί­ες και τις ί­διες α­νά­γκες. Για­τί πι­στεύ­ε­τε ό­τι α­πέ­τυ­χε η δι­πλω­μα­τί­α του πο­δο­σφαί­ρου;

Αυ­τό το ζή­τη­μα δεν εί­ναι μια δου­λειά που μπο­ρεί να κά­νει το Κρά­τος. Για να α­να­γνω­ρι­στεί η γε­νο­κτο­νί­α πρέ­πει πλέ­ον η κοι­νω­νί­α να πά­ρει την πρω­το­βου­λί­α. Υ­πάρ­χει μια θε­ω­ρί­α κα­τά την ο­ποί­α οι Κούρ­δοι διέ­πρα­ξαν τη σφα­γή των Αρ­με­νί­ων και δεν ή­ταν ορ­γα­νω­μέ­νη α­πό το κρά­τος.

Κα­τά τη γνώ­μη μου, το να α­νοί­ξουν τα σύ­νο­ρα εί­ναι πιο ση­μα­ντι­κό απ’ό­τι να α­να­γνω­ρι­στεί η γε­νο­κτο­νί­α. Η ί­δια η κοι­νω­νί­α θα α­να­λά­βει το ρό­λο της. Ό­ταν α­νοί­ξουν τα σύ­νο­ρα με την Αρ­με­νί­α, οι λα­οί θα σμί­ξουν, θα πη­γαι­νο­έρ­χο­νται. Το γε­γο­νός ό­τι δεν α­νοί­γουν τα σύ­νο­ρα, ό­τι φο­βά­ται το κρά­τος, α­να­στέλ­λει την ε­ξο­μά­λυν­ση των σχέ­σε­ων των δυο λα­ών.

 

Ποια εί­ναι τα ε­πό­με­να βή­μα­τά σας;

Στην Τουρ­κί­α, υ­πάρ­χει- α­πό τους α­πλούς πο­λί­τες, μέ­χρι και τους υ­πουρ­γούς- με­γά­λη α­μά­θεια α­να­φο­ρι­κά με τα θέ­μα­τα των Αρ­με­νί­ων, των Κούρ­δων και των Ασ­συ­ρί­ων. Πα­ρα­δείγ­μα­τος χά­ριν, υ­πάρ­χουν 26.000 βι­βλί­α στον κό­σμο για τη γε­νο­κτο­νί­α των Αρμενίων, αλ­λά μό­λις 50 σο­βα­ρά βι­βλί­α έ­χουν με­τα­φρα­στεί και κυ­κλο­φο­ρούν στην Τουρ­κί­α. Οπό­τε, σι­γά-σι­γά προ­σπα­θού­με να α­να­βιώ­σου­με τις «σε­λί­δες» της ι­στο­ρί­ας μας. Εί­ναι πραγ­μα­τι­κή αρ­χαιο­λο­γί­α.

 

Στη με­τά­φρα­ση α­πό και προς τα τουρ­κι­κά μας βο­ή­θη­σε ο πρό­ε­δρος της Οι.Ομ.Κω. καθηγητής Νι­κό­λα­ος Ου­ζού­νο­γλου, τον ο­ποί­ο ευ­χα­ρι­στού­με θερ­μά.

 


Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 47 επισκέπτες συνδεδεμένους