Ο τουρ­κο-αρ­μέ­νιος δη­μο­σιο­γρά­φος

που κα­τα­δι­κάστη­κε για βλα­σφη­μί­α

Μετάφραση από www.ianyanmag.com: Ταλίν Μαρντικιάν

Ιούλιος- Σεπτέμβριος 2013, τεύχος 78

 “Αμ­φι­βάλ­λω αν υ­πό τις πα­ρού­σες συν­θή­κες υ­πάρ­χει η θέ­λη­ση να δη­μιουρ­γη­θεί έ­νας α­κό­μη Aρ­μέ­νιος μάρ­τυ­ρας”

Το Μά­ιο του 2013, τα Ποι­νι­κά Δι­κα­στή­ρια της Κων­στα­ντι­νού­πο­λης κα­τα­δί­κα­σαν τον τουρ­κοαρ­μέ­νιο δη­μο­σιο­γρά­φο Σεβάν Νι­σα­νιάν σε 13,5 μή­νες φυ­λά­κι­σης, για έ­να άρ­θρο που έ­γρα­ψε το Σε­πτέμ­βριο του 2012. Α­φορ­μή στά­θη­κε η προ­βο­λή της ται­νί­ας «Η α­θω­ό­τη­τα των Μου­σουλ­μά­νων», η ο­ποί­α ό­ταν με­τα­γλωτ­τί­στη­κε προ­στέ­θη­καν εν α­γνοί­α των η­θο­ποιών α­ντι-ι­σλα­μι­κά μη­νύ­μα­τα, με α­πο­τέ­λε­σμα να ξε­σπά­σουν βί­αιες δια­δη­λώ­σεις, στην Αί­γυ­πτο και σε άλ­λες χώ­ρες και να βρουν το θά­να­το του­λά­χι­στον 50 ά­το­μα. Έτσι, ο Νι­σα­νιάν έ­γρα­ψε έ­να άρ­θρο ό­που υ­πο­στή­ρι­ζε ό­τι «το να μι­λάς α­σε­βώς για τον Μω­ά­μεθ, δεν α­πο­τε­λεί «Λό­γο Μί­σους». Η δη­μο­σί­ευ­ση του άρ­θρου στο προ­σω­πι­κό blog του δη­μο­σιο­γρά­φου εί­χε ως α­πο­τέλε­σμα την κα­τα­δί­κη του. Βά­σει του άρ­θρου 216 του Τουρ­κι­κού Ποι­νι­κού Κώ­δι­κα σχε­τι­κά με τη «Δυ­σφή­μι­ση των θρη­σκευ­τι­κών α­ξιών μιας ο­μά­δας», ο πα­ρα­βά­της τι­μω­ρεί­ται με φυ­λά­κι­ση 6 έ­ως 12 μη­νών, α­νά­λο­γα με το ε­άν θε­ω­ρεί­ται δυ­νη­τι­κός κίν­δυ­νος για τη δη­μό­σια ει­ρή­νη.

Η ε­πί­μα­χη πρό­τα­ση του άρ­θρου, που ο­δή­γη­σε στην κα­τα­δί­κη του εί­ναι η ε­ξής: «Δεν α­πο­τε­λεί «έ­γκλη­μα μί­σους» να χλευά­σεις έ­ναν Ά­ρα­βα η­γέ­τη, ο ο­ποί­ος εκα­το­ντά­δες χρό­νια πριν υ­πο­στή­ρι­ξε ό­τι εί­χε δη­μιουρ­γή­σει δί­αυ­λο ε­πι­κοινω­νί­ας με τον Θε­ό και α­πό αυ­τό α­πο­κό­μι­σε πο­λι­τι­κά, οι­κο­νο­μι­κά και σε­ξουαλι­κά ο­φέ­λη. Εί­ναι ευ­κο­λο­νό­η­το α­κό­μα και σε ε­πί­πε­δο νη­πια­γω­γεί­ου τι εν­νο­ούμε ως ε­λευ­θε­ρί­α έκ­φρα­σης». Αυ­τή δεν εί­ναι η πρώ­τη φο­ρά που χρη­σι­μο­ποιεί­ται το Άρ­θρο 216. Πρό­σφα­τα, ο διάση­μος τούρ­κος πια­νί­στας Fazil Say κα­τα­δι­κά­στη­κε σε 10 μή­νες φυ­λά­κι­ση με α­να­στολή για σχό­λιά του στο Twitter. Α­κο­λου­θεί η συ­νέ­ντευ­ξη του Σε­βάν Νι­σα­νιάν που έ­δω­σε στo www.ianyanmag.com α­να­φε­ρό­με­νος στην πρό­σφα­τη κα­τα­δι­κα­στι­κή α­πό­φα­ση, στην ε­λευ­θε­ρί­α της έκ­φρα­σης και στις κα­τα­στά­σεις που βιώ­νουν οι Αρ­μέ­νιοι κι άλ­λες μειο­νό­τη­τες στην Τουρ­κί­α.

Η κρι­τι­κή που δέ­χε­σαι για τα κεί­με­να και τις σκέ­ψεις σου εί­ναι κά­τι που έχει ξα­να­συμ­βεί στο πα­ρελ­θόν. Πώς το α­ντι­με­τω­πί­ζεις; Παίρ­νεις στα σο­βα­ρά αυ­τές τις α­πει­λές; Σε τρο­μά­ζουν;

Δέ­χο­μαι κα­θη­με­ρι­νά έ­ναν κα­ται­γι­σμό ύ­βρε­ων και α­πει­λών θα­νά­του. Το συ­νηθί­ζεις ύ­στε­ρα α­πό λί­γο και­ρό και δεν σε τρο­μά­ζει πραγ­μα­τι­κά. Απ’ ό­σο γνω­ρίζω δεν έ­χει γί­νει πο­τέ κα­μί­α πο­λι­τι­κά υ­πο­κι­νού­με­νη δο­λο­φο­νί­α στην Τουρ­κία, ε­κτός κι αν έ­χει ζη­τη­θεί α­πό υ­ψη­λά ι­στά­με­νο πρό­σω­πο. Αμ­φι­βάλ­λω αν υ­πό τις πα­ρού­σες συν­θή­κες υ­πάρ­χει η θέ­λη­ση να δη­μιουρ­γη­θεί έ­νας α­κό­μη αρ­μέ­νιος μάρ­τυ­ρας.

Σε κα­τη­γό­ρη­σαν για «υ­πέρ­βα­ση των ο­ρί­ων ε­λευ­θε­ρί­ας του λό­γου και κρι­τι­κής». Τι α­πα­ντάς σε αυ­τές τις κα­τη­γο­ρί­ες;

Το ε­πί­πε­δο της νο­μι­κής εκ­παί­δευ­σης στην Τουρ­κί­α εί­ναι χα­μη­λό. Προ­φα­νώς ο συ­γκε­κρι­μέ­νος ει­σαγ­γε­λέ­ας εί­χε την ψευ­δαί­σθη­ση ό­τι λέ­γο­ντας κά­τι «ε­λαφρώς» δυ­σά­ρε­στο για την κοι­νή γνώ­μη εί­ναι πέ­ρα α­πό τα ό­ρια της ε­λευ­θε­ρί­ας του λό­γου.

Εί­χες δη­λώ­σει πα­λαιό­τε­ρα: «Εί­μαι έ­νας Αρ­μέ­νιος, κά­νο­ντας κά­τι που κα­νέ­νας Αρ­μέ­νιος δεν εί­χε κά­νει πο­τέ σε μου­σουλ­μα­νι­κή χώ­ρα. Αυ­τό εί­ναι πραγ­ματι­κά το μέ­γε­θος της τόλ­μης και του θάρ­ρους. Αυ­τό εί­ναι κά­τι που υ­πο­τί­θε­ται δεν πρέ­πει να κά­νεις». Πι­στεύ­εις ό­τι η κα­τα­γω­γή σου έ­παι­ξε ρό­λο στις κα­τηγο­ρί­ες και στην ποι­νή που σου ε­πι­βλή­θη­κε;

Πι­στεύ­ω ό­τι έ­παι­ξε βα­σι­κό ρό­λο. Οι άν­θρω­ποι δεν έ­χουν συ­νη­θί­σει έ­να μέ­λος μη μου­σουλ­μα­νι­κής μειο­νό­τη­τας να μι­λά­ει με τόλ­μη για ευαί­σθη­τα ε­θνι­κά ή θρη­σκευ­τι­κά ζη­τή­μα­τα. Αυ­τό ε­ξορ­γί­ζει με­ρι­κούς.

Ποια εί­ναι η ε­μπει­ρί­α σου ως αρ­μέ­νιος συγ­γρα­φέ­ας στην Τουρ­κί­α ή α­πλά σαν τούρ­κος πο­λί­της; Ποιες εί­ναι οι προ­κλή­σεις για τους Αρ­με­νί­ους ή γε­νι­κό­τερα για τις μειο­νό­τη­τες στην Τουρ­κί­α;

Η προ­κα­τά­λη­ψη και η ά­γνοια εί­ναι α­κό­μη βα­θειά ρι­ζω­μέ­νες, αλ­λά τα πράγ­ματα έ­χουν βελ­τιω­θεί πο­λύ την τε­λευ­ταί­α δε­κα­ε­τί­α. Λαμ­βά­νω πολ­λά θε­τι­κά και εν­θαρ­ρυ­ντι­κά ση­μά­δια α­πό μια με­ρί­δα του τουρ­κι­κού κοι­νού. Αλ­λά α­κό­μη κι ε­κεί θα βρεις την υ­πο­κεί­με­νη αί­σθη­ση ό­τι έ­νας Αρ­μέ­νιος δεν πρέ­πει να α­νοί­γε­ται τό­σο πο­λύ. Αυ­τό πά­νω κά­τω εκ­φρά­ζει την κυ­ρί­αρ­χη στά­ση.

Ο­ρι­σμέ­να μέ­λη της αρ­με­νι­κής δια­σπο­ράς συ­γκρί­νουν τη δι­κή σου πε­ρί­πτω­ση με ε­κεί­νη του Χρα­ντ Ντιν­κ, κα­λώ­ντας το α­με­ρι­κα­νι­κό υπουρ­γεί­ο Ε­ξω­τε­ρι­κών να δια­μαρ­τυ­ρη­θεί για την κα­τα­δί­κη σου. Βρί­σκεις ο­μοιό­τη­τες;

Μια εκ­στρα­τεί­α μί­σους διε­ξή­χθη ε­να­ντί­ον του Χρα­ντ Ντιν­κ για μια πε­ρί­ο­δο δύ­ο ε­τών. Υ­πήρ­ξε δι­κα­στι­κή πα­ρε­νό­χλη­ση, α­πει­λές κα­τά της ζω­ής του και τρομα­κτι­κά πρω­το­σέ­λι­δα σε χα­μη­λού ε­πι­πέ­δου ε­φη­με­ρί­δες. Η ε­μπει­ρί­α μου εί­ναι πα­ρό­μοια μέ­χρι στιγ­μής. Ε­κτός α­πό το ό­τι ο Χρα­ντ δέ­χθη­κε ε­πί­θε­ση κυ­ρί­ως α­πό ε­θνι­κι­στές, ε­νώ ε­γώ δέ­χο­μαι κυ­ρί­ως α­πό το θρη­σκευ­τι­κό στρα­τό­πε­δο. Τα στοι­χεί­α αυ­τά θε­ω­ρού­νται α­ντί­θε­τοι πό­λοι του πο­λι­τι­κού σκη­νι­κού της χώρας.

Έ­χεις δη­λώ­σει ό­τι θα α­σκή­σεις έ­φε­ση. Τι πι­στεύ­εις, τι ελ­πί­ζεις ό­τι θα αλ­λάξει;

Πρό­κει­ται για μια ε­ξω­φρε­νι­κή ε­τυ­μη­γο­ρί­α α­πό νο­μι­κή ά­πο­ψη, ο­πό­τε πε­ρι­μένω ό­τι ί­σως το α­νώ­τε­ρο δι­κα­στή­ριο την α­κυ­ρώ­σει.

Στο άρ­θρο σου δή­λω­σες ό­τι ο «Λό­γος Μί­σους» εί­ναι ε­γκλη­μα­τι­κός μό­νο ε­άν θέ­τει σε πραγ­μα­τι­κό κίν­δυ­νο τα δι­καιώ­μα­τα ή την α­σφά­λεια μιας ευά­λω­της ομά­δας. Ποιο ή­ταν το ε­ρέ­θι­σμα γι’ αυ­τό το άρ­θρο; Πε­ρί­με­νες την α­να­τα­ρα­χή που προ­κά­λε­σε;

Υ­πήρ­ξε μια α­να­τα­ρα­χή την πε­ρα­σμέ­νη χρο­νιά λό­γω της ται­νί­ας και διά­φο­ροι πο­λι­τι­κοί άρ­πα­ξαν την ευ­και­ρί­α και προ­ώ­θη­σαν έ­ναν νέ­ο νό­μο για τον «Λό­γο Μί­σους», με στό­χο να πε­ριο­ρι­στεί η «α­σέ­βεια» προς τις ι­σλα­μι­κές α­ξί­ες. Αυτό πι­στεύ­ω ό­τι α­πο­τε­λεί σο­βα­ρή α­πει­λή για την ε­λευ­θε­ρί­α και με ώ­θη­σε να γρά­ψω το συ­γκε­κρι­μέ­νο άρ­θρο για τον «Λό­γο Μί­σους» και τα ό­ριά του.

Ποιες εί­ναι οι σκέ­ψεις σου σχε­τι­κά με την ε­λευ­θε­ρί­α της έκ­φρα­σης ή τη έλ­λει­ψη αυ­τής, στην Τουρ­κί­α;

Ι­στο­ρι­κά, το στρα­τιω­τι­κό κα­τε­στη­μέ­νο εί­ναι η με­γα­λύ­τε­ρη α­πει­λή για τα πολι­τι­κά δι­καιώ­μα­τα και τις ε­λευ­θε­ρί­ες στη χώ­ρα. Η κυ­βέρ­νη­ση του Τα­γίπ Ερ­ντο­γάν έ­χει κά­νει ση­μα­ντι­κά βή­μα­τα ό­σον α­φο­ρά στην «α­πο­κα­θή­λω­ση» της στρα­τιω­τι­κής κυ­ριαρ­χί­ας. Εί­ναι ό­μως α­νη­συ­χη­τι­κή η ά­νο­δος του κύ­μα­τος της ισλα­μι­κής μι­σαλ­λο­δο­ξί­ας.

Tweet

Share