Ένα ντοκιμαντέρ για τη δική μας ιστορία…

Μάιος- Αύγουστος 2021, τεύχος 107

O Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος σπούδασε Χημεία (Ε.Κ.Π.Α.) και Κινηματογράφο (New York College of Athens, SAE Athens). Τα τελευταία έξι χρόνια ασχολείται με τη σκηνοθεσία και τη διεύθυνση φωτογραφίας. Έχει δημιουργήσει πλήθος διαφημιστικών και εταιρικών βίντεο, καθώς και διαδικτυακά και μουσικά βίντεο. Από το 2018 εργάζεται στη HuffPost Greece ως υπεύθυνος βίντεο, ενώ τον τελευταίο χρόνο έχει αναλάβει καθήκοντα στον όμιλο «Καθημερινές Εκδόσεις Α.Ε.» ως επικεφαλής του Τμήματος Βίντεο στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Καθημερινή» (kathimerini.gr). Έχει σκηνοθετήσει το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ «Ο ξυλουργός και η γυναίκα του», το οποίο έκανε την πρεμιέρα του στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και συμμετείχε σε πολλά ακόμη φεστιβάλ στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας το 2020, δημιούργησε τη μικρού μήκους ταινία «I WILL» αφιερωμένη στα θύματα της πανδημίας του κορονοϊού. Ως διευθυντής φωτογραφίας έχει δημιουργήσει δύο μικρού μήκους ταινίες, τα «Σουτζουκάκια» και τις «Ωραίες Πεταλούδες». Και οι δύο ταινίες συμμετείχαν στο 40ό Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, καθώς και σε άλλα φεστιβάλ ανά την επικράτεια.

Tο 2022 θα είναι ένα έτος ορόσημο για τους Ελληνοαρμένιους, καθώς συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη μεγαλύτερη εθνική τραγωδία στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού.

Η  ήττα, και σχεδόν η διάλυση της ένδοξης στρατιάς της Μικράς Ασίας, έδωσε την ευκαιρία στους Τούρκους να ολοκληρώσουν το προμελετημένο σχέδιο για τον ολοκληρωτικό  αφανισμό των χριστιανικών πληθυσμών της οθωμανικής επικράτειας.

Η πυρπόληση της Σμύρνης, οι σφαγές, οι λεηλασίες και άλλες φρικαλεότητες ανάγκασαν εκατομμύρια Έλληνες μαζί με 100.000 Αρμένιους να ξεριζωθούν από τις πατρογονικές τους εστίες και να έρθουν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω χιλιάδες νεκρούς και αιχμαλώτους.

Με στόχο να μην αφήσουμε κανένα κομμάτι από το παρελθόν μας να σβήσει, το περιοδικό «Αρμενικά» πήρε την πρωτοβουλία, και σε συνεργασία με την εταιρεία «Urbi Productions», ξεκίνησε την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για την καταγραφή και ανάδειξη τής ιστορικής διαδρομής των Αρμενίων στα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς.

Ο ερχομός, η εγκατάσταση των προσφύγων και η οργάνωση των αρμενικών κοινοτήτων μέσα από μαρτυρίες, περιγραφές και βιώματα θα είναι ο βασικός κορμός του ντοκιμαντέρ, το οποίο θα πλαισιώνεται από αδημοσίευτο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό της εποχής.

Πρέπει να παραδεχθούμε πως είναι ένα δύσκολο και μεγαλεπήβολο σχέδιο για την ομάδα του περιοδικού μας.

Καταρχάς, είναι η πρώτη φορά που καταπιανόμαστε με μια τόσο πολύπλοκη εργασία, και μέλημά μας, εκτός της απλής καταγραφής των γεγονότων, είναι να έχει υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα.

Η παραγωγή ξεκίνησε κατά την, πολύ δύσκολη για όλους μας, περίοδο των απαγορεύσεων λόγω της πανδημίας, και οι οικονομικοί μας πόροι, έως σήμερα, είναι αρκετά περιορισμένοι.

Παρόλα αυτά, εμείς αγαπάμε αυτό που κάνουμε και πιστεύουμε πως εξαντλώντας όλες τις δυνατότητές μας, θα έχουμε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.

Θεωρήσαμε σκόπιμο να κάνουμε μια συνέντευξη γνωριμίας με τον σκηνοθέτη και παραγωγό Κωνσταντίνο Γεωργόπουλο, ώστε να μας μιλήσει για το εγχείρημα.

«Αρμενικά»

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή το ντοκιμαντέρ;

Έχουμε μόλις ολοκληρώσει την πρώτη φάση γυρισμάτων, τα οποία σχετίζονται, κατά κύριο λόγο, με συνεντεύξεις απογόνων προσφύγων που ήρθαν στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Παράλληλα, είμαστε στην τελική φάση επεξεργασίας (μοντάζ) του πρώτου τρέιλερ του ντοκιμαντέρ.

Υπάρχει κάποιο σενάριο-σχέδιο-πλάνο που ακολουθείτε για να γίνουν τα γυρίσματα, ή ανάλογα με την κάθε ιστορία που καταγράφετε προσαρμόζετε αντίστοιχα και τα γυρίσματα;

Το ντοκιμαντέρ αρθρώνεται πάνω σε δύο στέρεες αφηγηματικές ενότητες, και η κάθε ενότητα αποτελείται από διάφορα μέρη. Έτσι, λοιπόν, δουλεύουμε πάνω σε ένα συγκεκριμένο σενάριο, το οποίο μας κατευθύνει στις υπόλοιπες φάσεις της παραγωγής (γυρίσματα, συνεντεύξεις, αρχειακό υλικό, b-roll κ.τ.λ.). Ωστόσο, το σενάριο αποτελεί πάντα μια συνθήκη εργασίας, κι αυτή η συνθήκη αλλάζει συχνά στις παραγωγές ντοκιμαντέρ. Ένα ντοκιμαντέρ «ζυμώνεται» μέρα με τη μέρα.

Τι δυσκολίες αντιμετωπίζετε;

Η πανδημία του κορονοϊού είναι σίγουρα ένα από τα βασικά εμπόδια για την παραγωγή, καθώς προκάλεσε καθυστερήσεις και αναβολές σε διάφορες φάσεις των γυρισμάτων. Παράλληλα, η σχετικά μεγάλη χρονική απόσταση των εκατό ετών δυσκολεύει την αναζήτηση και καταγραφή μαρτυριών από τα πρώτα χρόνια της έλευσης των προσφύγων. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι έχουμε κάνει καλή δουλειά και η ομάδα μας ξεπερνάει κάθε εμπόδιο με επιτυχία.

Τι προσδοκίες έχετε;

Στόχος όλων μας είναι να δουν το ντοκιμαντέρ όσο το δυνατόν περισσότεροι θεατές. Προσωπικά, η μεγαλύτερη προσδοκία μου είναι να καταφέρω μέσα σε λίγα λεπτά να αποδώσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ένα τόσο σύνθετο θέμα, ώστε να μπορέσει ο καθένας να γνωρίσει λίγο βαθύτερα τα πρώτα χρόνια της έλευσης των Αρμενίων προσφύγων στην Ελλάδα. Αν συμβεί αυτό, μου αρκεί. Θα είμαι απόλυτα ικανοποιημένος.

Από τη μέχρι τώρα καταγραφή που έχετε κάνει, υπήρξε κάποιο περιστατικό, κάποια κατάσταση που να σας έκανε εντύπωση;

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω ένα περιστατικό ή κάποια στιγμή. Αισθάνομαι πως όλες οι στιγμές είναι μοναδικές στην παραγωγή μιας ταινίας. Ένα μόνο γενικό σχόλιο έχω σχετικά με την εν Ελλάδι αρμενική κοινότητα. Μου κάνει βαθιά εντύπωση η άμεση και ειρηνική συνύπαρξή της με την ελληνική κοινωνία. Νομίζω δείχνει το πόσα κοινά έχουν οι δύο λαοί και πόσο αρμονικά συνυπάρχουν όλα αυτά τα χρόνια, διατηρώντας ακέραιες τις ταυτότητές τους.

Γιατί πιστεύετε ότι χρειάζεται να γίνει ένα ντοκιμαντέρ με αυτό το θέμα; Τι θα προσφέρει σε όποιον το δει;

Αν και η κοινότητα των Αρμενίων είναι μία από τις πιο δυναμικές της ελληνικής επικράτειας, εντούτοις παραμένει σχετικά άγνωστη η ιστορία της. Νομίζω πως υπάρχει άγνοια του κόσμου σχετικά με τα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και το πόσο καθοριστικό ρόλο έπαιξαν στη μετέπειτα πορεία της ελληνικής κοινωνίας. Η γιαγιά μου καταγόταν από τον Πόντο, κι έχω πολλές αναμνήσεις και βιώματα από στιγμές που οι παραδόσεις των Ποντίων Ελλήνων μπλέκονταν με τη σύγχρονη καθημερινότητα.

Aντίστοιχες εμπειρίες υπάρχουν σε Αρμένιους, απογόνους της ίδιας γενιάς. Θεωρώ, λοιπόν, ότι πρέπει να διαβούμε ξανά τα ιστορικά και κοινωνικά μονοπάτια που δημιουργήθηκαν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, γιατί θα μας οδηγήσουν σε αυτό που είμαστε σήμερα, στη σημερινή ελληνική κοινωνία. Είναι πια ώρα να ασχοληθούμε πάλι με τις ρίζες μας και με την ταυτότητά μας. Τα έχουμε ξεχάσει για καιρό...

Ποιο θα είναι το μέλλον αυτού του εγχειρήματος; Πώς θα προωθηθεί ώστε να μπορέσουν να το δουν όσο το δυνατόν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι;

Όταν με το καλό θα έχουμε έτοιμη την ταινία μας, θα προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προβολή της. Θα επιδιώξουμε τη συμμετοχή μας σε φεστιβάλ της Ελλάδας και του εξωτερικού, και θα οργανώσουμε προβολές σε διάφορους χώρους. Από εκεί και πέρα, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τη μετέπειτα πορεία μιας ταινίας. Είναι σίγουρο όμως πως κάθε ταινία ακολουθεί το δικό της ταξίδι, και πιστεύω το ίδιο θα γίνει και με το ντοκιμαντέρ αυτό.

Πότε πιστεύετε ότι θα ολοκληρωθεί το πόνημά σας;  

Υπολογίζουμε πως αρχές του 2022 θα έχουμε την τελική κόπια κινηματογραφικής προβολής του ντοκιμαντέρ.

Tweet

Share