Οι Μεγάλοι Παλαιοί Εκτύπωση E-mail

Ραζμίκ Αγαμπατιάν
Τεύχος: Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2010

 


 

Παγανισμός και Χριστιανισμός… Πολλά έχουν ειπωθεί και γραφτεί για την αντιπαράθεση αυτών των δύο μορφών λατρείας και τις διαφορές μεταξύ Χριστιανισμού και των αρχαίων παγανιστικών θεών, οι οποίοι πολλές φορές αποδείχθηκαν πιο κατανοητοί για τους κοινούς θνητούς! Ποιοι ήταν λοιπόν οι «Μεγάλοι Παλαιοί» θεοί της Αρμενίας;

 

Αραμάζντ
Ήταν ο πατέρας όλων των θεών και προεξάρχουσα φυσιογνωμία της αρμενικής μυθολογίας. Θεωρούταν ότι ήταν ο δημιουργός του ουρανού και της γης. Ο πιο γνωστός τόπος λατρείας του παντοδύναμου Αραμάζντ βρισκόταν στην περιοχή Ανί Καμάγκ που ήταν το θρησκευτικό κέντρο της αρχαίας Αρμενίας. Εκεί βρέθηκαν συν τοις άλλοις αρχαίοι τάφοι και θησαυροί της δυναστείας Αρσακουνί.

Αναΐντ
Κόρη του Αραμάζντ και μία από τις πιο λατρεμένες θεότητες της αρχαίας Αρμενίας. Πολλοί ναοί αφιερωμένοι στη χάρη της χτίστηκαν στις περιοχές Ταρόν, Βασπουρακάν, Αρμαβίρ, Αρτασάτ και Γιεγεγκιάτ. Η Αναΐντ συμβόλιζε την μητρότητα και πολλές φορές απεικονιζόταν κρατώντας ένα παιδί στα χέρια της. Οι Αρμένιοι την αποκαλούσαν «η Μεγάλη Δεσποσύνη Αναϊντ» και πίστευαν ότι χάρη σε Αυτήν δημιουργήθηκε η Αρμενία και ότι ήταν η προστάτιδά της που θα εξασφάλιζε τη συνέχεια του αρμενικού πολιτισμού. Άλλωστε, οι βασιλιάδες για τις πιο σημαντικές αποφάσεις τους επικαλούνταν τη σοφία Της. Οι κόρες των πλουσιότερων αρχόντων, για να αποκτήσουν το δικαίωμα της παντρειάς, όφειλαν να Την υπηρετήσουν στο ναό Της - στην περιοχή Γιεκεγκιάτ.

Τιρ
Θεός των γραμμάτων, της σοφίας και της γνώσης, προστάτης της επιστήμης και των τεχνών, και κλειδοκράτορας του πεπρωμένου. Επίσης, ο Τιρ θεωρούταν ότι ήταν ο γραμματικός του Αραμάζντ. Ο ναός που ήταν αφιερωμένος στη χάρη του, στην περιοχή Αρτασάντ, ήταν γνωστός ως το «άδυτο της γνώσης», όπου οι ιερείς Του είχαν τη δυνατότητα να αφοσιωθούν στις μελέτες τους και εκπαιδεύονταν στην ερμηνεία των ονείρων. Είχε επικρατήσει η αντίληψη ότι ο ίδιος ο Τιρ μεταλαμπάδευε την ικανότητα αυτή στους κληρικούς Του και γι’ αυτό το λόγο οι χώροι όπου λατρευόταν ονομάζονταν «Γιεραζμούιν Τεγκίτ», δηλαδή Ονειροχώροι. 

Βαχάγκν
Ο Βαχάγκν Βισαπάχ ήταν ο θεός του κεραυνού και της αστραπής, από τον οποίο οι πολεμιστές ζητούσαν δύναμη και γενναιότητα. Απεικονιζόταν ως ένας λαμπερός νέος με πύρινα μαλλιά, φλόγες για γενειάδα και πυρακτωμένα μάτια. Ο μύθος λέει ότι «όταν έφτασε η ώρα να γεννηθεί, ο Ουρανός και η Γη σείονταν από πόνους, η πορφύρα της θάλασσας φούσκωσε από τους σπασμούς, μια κατακόκκινη φλογέρα ξεβράστηκε, καπνός και φλόγες υψώθηκαν από το στόμιο της και ένα βρέφος εμφανίστηκε μέσα από την πυρά…» Ο νεότοκος θεός ευθύς ρίχτηκε στη μάχη, κατατρόπωσε τους μανιασμένους δράκους (Βισάμπ) και έτσι έσωσε τον Κόσμο.

Αστγίκ
Θεά του έρωτα και του ύδατος, η οποία υπήρξε η αιώνια ερωμένη του Βαχάγκν. Η ένωσή τους καθρεφτίζεται στην ονομασία του ναού Της στην περιοχή Αστισάτ – «Ο κοιτώνας του Βαχάγκν». Σύμφωνα με το μύθο, η πανέμορφη θεά συναντούσε στο σημείο αυτό τον θεό του κεραυνού και της αστραπής, Βαχάγκν. Και χάρη σε αυτή τη συνεύρεση – κατά τη διάρκεια της οποίας έβρεχε – οι αρχαίοι Αρμένιοι είχαν εύφορα εδάφη και πλούσιες σοδειές. Η λατρεία Της ήταν συνδεδεμένη με τον πλανήτη Αρουστσιάκ (Αφροδίτη) και λέγεται ότι λουζόταν στον ποταμό Ευφράτη κάθε βράδυ. Οπότε όσοι νέοι άντρες ήθελαν να θαυμάσουν τα γυμνά κάλη Της, συναθροίζονταν στο όρος Νταγκονάτς στο Ταρόν και άναβαν φωτιές, ελπίζοντας να αξιωθούν να γίνουν μάρτυρες της θεϊκής ομορφιάς Της. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι ο ετήσιος εορτασμός της καλοκαιρινής γιορτής Βαρταβάρ ήταν (και ίσως είναι ακόμη!) αφιερωμένος στην Αστγίκ. Σε αυτόν εκπροσωπούνται όλες οι ηλικίες, μικροί και μεγάλοι, που κρατούν ρόδα τα οποία συμβόλιζαν την Αστγίκ, ελευθερώνουν πλήθος περιστεριών και καταβρέχουν ο ένας τον άλλο. Παρ’ όλο που, η εποχή των Μεγάλων Παλαιών έχει παρέλθει προ πολλού, η (πρώην) παγανιστική γιορτή συνεχίζει να ανατροφοδοτείται από τα γέλια των σημερινών «ακόλουθων» της Αστγίκ.     

Μιχρ
Ήταν γιός τους Αραμάζντ και εκπροσωπούσε το ουράνιο φως, τον Ήλιο, την αγνότητα, την ευγένεια και την εντιμότητα. Ο πιο γνωστός ναός Του έχει βρεθεί στο χωριό Μπαγκαχαρίτς της επαρχίας Ντερζάν. Ο ναός στη Γκαρνί, που διατηρείται μέχρι σήμερα, ήταν επίσης αφιερωμένος στη χάρη του. Η όγδοη μέρα κάθε μήνα, όπως και ο μήνας Μεγκεκάν – που συμπίπτει με τον Φεβρουάριο – πήραν το όνομα τους από τον Μιχρ. Σε αυτόν αποδίδεται ακόμα η προέλευση της αρμένικης λέξης «μεγκιάν» που σημαίνει αρχαίο παγανιστικό ιερό. Τέλος, το όνομα του Μιχρ και οι σχετικοί με Αυτόν μύθοι, διασώζονται έως σήμερα στο αρχαίο αρμενικό έπος «Οι ήρωες του Σασούν» όπου το όνομά Του έχει παραφθαρεί σε Μιχέρ. Χαρακτηριστικά, οι τίτλοι των δύο πρώτων κεφαλαίων είναι «Μιχέρ» και «Μιχέρ ο νεότερος».

 


Share
 

Για να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του ιστότοπου, μερικές φορές τοποθετούμε μικρά αρχεία δεδομένων στον υπολογιστή σας, τα λεγόμενα «cookies». Οι περισσότεροι μεγάλοι ιστότοποι κάνουν το ίδιο. Περισσότερα...

"Δέχομαι"


ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ


διαφήμιση στο αρμενικά

armenian community

Online Επισκέπτες

Έχουμε 35 επισκέπτες συνδεδεμένους