Αραξή Απελιάν - Κολανιάν

Με δύο διαδοχικές συναυλίες, στις 12 Νοεμβρίου στην Αθήνα και στις 13 στη Θεσσαλονίκη, ξεκίνησε η περιοδεία της Εθνικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Αρμενίας, αφιερωμένη στη διπλή επέτειο των 120 χρόνων από τη γέννηση του κορυφαίου Αρμένιου συνθέτη Αράμ Χατσατουριάν και των 150 χρόνων από τη γέννηση του σπουδαίου Ρώσου συνθέτη Σεργκέι Ραχμάνινωφ.

Στην Αθήνα, στην κατάμεστη αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης του Μεγάρου Μουσικής, η 80μελής Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας, υπό την διεύθυνση του καλλιτεχνικού της διευθυντή και αρχιμουσικού Εντουάρντ Τοπτσιάν, ενθουσίασε το κοινό με την επάρκεια και την τελειότητα των εκτελέσεών της. Το πρόγραμμα ξεκίνησε με αποσπάσματα από το μπαλέτο «Σπάρτακος» του Αράμ Χατσατουριάν: VariationsofAeginaandBacchanalia, AdagioofSpartacusandPhrygia, και DanceofGaditanianMaidensandVictoryofSpartacusκαι συνεχίστηκε με το Κοντσέρτο για Βιολί του Αράμ Χατσατουριάν, με σολίστ την νεαρή ταλαντούχα βιολονίστα Ανούς Νιγκογοσιάν. Στο δεύτερο μέρος η ορχήστρα παρουσίασε τη Δεύτερη Συμφωνία του Σεργκέι Ραχμάνινωφ. Υπό τα παρατεταμένα χειροκροτήματα του κοινού η ορχήστρα ερμήνευσε δύο ακόμη κομμάτια του Χατσατουριάν, το βαλς από την «Μασκεράντ» και ένα κομμάτι από το μπαλέτο «Καγιανέ». Στη συναυλία, που τελούσε υπό την αιγίδα της πρεσβείας της Δημοκρατίας της Αρμενίας, χαιρετισμό απηύθυνε ο πρέσβης της Αρμενίας στην Ελλάδα κ. Ντικράν Μκρτιτσιάν, ενώ την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος κ. Νίκος Δένδιας, μέλη του διπλωματικού σώματος, εκπρόσωποι και μέλη της Αρμενικής Κοινότητας.

Το κοινό της Θεσσαλονίκης, είχε την ευκαιρία να απολαύσει την Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας, τιμώντας μάλιστα ταυτόχρονα και την 120ή επέτειο από τα θυρανοίξια της Ορθόδοξης Αρμενικής Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης.

Το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής της πόλης, η Φιλαρμονική της Αρμενίας σε μια εντυπωσιακή εμφάνιση υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Εντουάρντ Τοπτσιάν, ξεκίνησε το πρόγραμμά της με αποσπάσματα από το μπαλέτο «Σπάρτακος» του Χατσατουριάν, για να περάσει στη συνέχεια στο Τρίτο Κοντσέρτο για Πιάνο του Ραχμάνινωφ, με σολίστ τον διάσημο πιανίστα Σεργκέι Μπαμπαγιάν.

Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας η ορχήστρα εκτέλεσε τη Δεύτερη Συμφωνία του Ραχμάνινωφ. Τόσο η ορχήστρα όσο και ο πιανίστας καταχειροκροτήθηκαν από το κοινό για τις εξαιρετικές τους ερμηνείες.

Στο δεκαήμερο που ακολούθησε, συνεχίζοντας την περιοδεία της η Φιλαρμονική εμφανίστηκε με μεγάλη επιτυχία σε Νέα Υόρκη, Βοστώνη, Τορόντο, και Μόντρεαλ.

Στις συναυλίες αυτές συνέπραξε με τους διεθνούς φήμης Αρμένιους σολίστ, τον βιολονίστα Σεργκέι Χατσαντριάν και τον πιανίστα Σεργκέι Μπαμπαγιάν, αποσπώντας εγκωμιαστικά σχόλια για τις άρτιες εκτελέσεις της.

99 χρόνια ζωής

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας δεν είναι άγνωστη στην Ελλάδα. Η πρώτη της εμφάνιση, μάλιστα, υπό τη διεύθυνση του Λορίς Τζεκναβοριάν, ήταν τον Ιούλιο του 1991, στο Βεάκειο, δύο μόλις μήνες πριν την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Αρμενίας, προκαλώντας μεγάλη συγκίνηση και αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις στο κοινό.

Η Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας, είναι το αρχαιότερο συμφωνικό μουσικό σύνολο της Δημοκρατίας της Αρμενίας, που μετρά ήδη 99 χρόνια ζωής. Ιδρύθηκε το 1925, ως συμφωνική ορχήστρα του Ωδείου του Γερεβάν. Ιδρυτής και πρώτος μαέστρος της ήταν ο διευθυντής του Ωδείου Αρσάκ Αταμιάν, ενώ την υποστήριξή του παρείχε και ο καταξιωμένος συνθέτης Αλεξάντερ Σπεντιαριάν. Θεωρείτο πάντα ως μία από τις κορυφαίες ορχήστρες της Σοβιετικής Ένωσης, με την οποία έχουν συμπράξει στη διάρκεια της σχεδόν 100ετούς ιστορίας της, διακεκριμένοι διευθυντές ορχήστρας και σολίστ. Πολλοί από τους κορυφαίους καλλιτέχνες του κόσμου, όπως οι DavidOistrach, SviatoslavRichter, MstislavRostropovitch, PlacidoDomingo, MonseratKabalje, καθώς και ήδη καταξιωμένοι ή και ανερχόμενοι Αρμένιοι μουσικοί έχουν εμφανιστεί με αυτήν την ορχήστρα. Γιαυτό και με τα χρόνια απέκτησε ένα ιδιαίτερα καλλιεργημένο και απαιτητικό ακροατήριο.

Κακουχίες και Όπερα

Με έδρα πάντα την Όπερα, το «Μέγαρο Συναυλιών Αράμ Χατσατουριάν», ένα από τα αρχιτεκτονικά μαργαριτάρια του Γερεβάν, που σχεδιάστηκε από τον διακεκριμένο αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Αλεξάντερ Ταμανιάν, η Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας πραγματοποιεί τακτικές συναυλίες με έργα κλασσικού ρεπερτορίου αλλά και συγχρόνων Αρμενίων και ξένων συνθετών, ικανοποιώντας το πολυπληθές και φιλόμουσο κοινό της. Και δεν είναι τυχαία αυτή η αγάπη του κοινού.

Λίγο μετά τον φοβερό σεισμό του 1988 που συγκλόνισε την Αρμενία, τη διεύθυνση της Φιλαρμονικής αναλάμβανε ο γεννημένος στην Περσία πολυτάλαντος συνθέτης και μαέστρος Λορίς Τζεκναβοριάν. Τα αμέσως επόμενα χρόνια καθώς η Σοβιετική Ένωση κατέρρεε, ξέσπασε η εξέγερση και οι συγκρούσεις για την απελευθέρωση του Καραμπάγ. Με κομμένη την παροχή φυσικού αερίου από το εχθρικό Αζερμπαϊτζάν, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και θέρμανση, οι Αρμένιοι έπρεπε να επιβιώσουν εν μέσω ενός ιδιαίτερα παγωμένου και σκληρού χειμώνα. Ο ρηξικέλευθος διευθυντής της Φιλαρμονικής Λορίς Τζεκναβοριάν άρχισε να οργανώνει μεσημεριανές συναυλίες, για να είναι λιγότερο αισθητή η παγωνιά, προσφέροντας έτσι κάποιες ώρες ψυχαγωγίας και εμψύχωσης στους δοκιμαζόμενους πολίτες του Γερεβάν! Οι άνθρωποι αυτοί κρατούν πολύ ζωντανά στην μνήμη τους την ανάμνηση των κακουχιών αλλά και τις μοναδικές στιγμές ευχαρίστησης στην Όπερα.

Νέα εποχή

Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας το 1991, χάρις σε γενναιόδωρες κρατικές και ιδιωτικές χορηγίες, η Φιλαρμονική διεύρυνε τις δραστηριότητές της, με τακτικές συναυλίες σε πόλεις της Αρμενίας και περιοδείες σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία, λειτουργώντας ως πολιτιστικός πρεσβευτής της Αρμενίας στη διεθνή σκηνή. Πλούσια είναι και η δισκογραφία όλα αυτά τα χρόνια, με πάνω από 50 CDs. Μάλιστα, στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος Beethoven-250, η Φιλαρμονική έχει πραγματοποιήσει ηχογραφήσεις και βίντεο του συνόλου των εννέα συμφωνιών του Μπετόβεν σε ποιότητα 4Κ, ένα πρωτοφανές εγχείρημα, που δεν έχει επιχειρήσει καμμία άλλη ορχήστρα. Ομοίως, προετοιμάζεται η κυκλοφορία των συμφωνιών των Χατσατουριάν και Τσαϊκόφσκι, εδραιώνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τη διεθνή καταξίωση της ορχήστρας.

Από το 2007, κάθε φθινόπωρο, η Εθνική Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας είναι ο διοργανωτής του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ του Γερεβάν, στο οποίο συμμετέχουν και πραγματοποιούν master classes παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνες.

Εντουάρντ Τοπτσιάν

Από το έτος 2000 την καλλιτεχνική διεύθυνση της ορχήστρας έχει αναλάβει ο αρχιμουσικός Εντουάρντ Τοπτσιάν. Ο χαρισματικός Αρμένιος καλλιτέχνης σπούδασε βιολί στο Ωδείο του Γερεβάν και συνέχισε τις σπουδές του στη διεύθυνση ορχήστρας στο πλευρό του εξέχοντα Αρμένιου μαέστρου Οχάν Τουριάν.

Το 1991, με μια ομάδα φίλων του από το Ωδείο του Γερεβάν, δημιούργησε την Ορχήστρα Δωματίου Serenade, μια πολλά υποσχόμενη ορχήστρα, που έγινε γνωστή και στην Ευρώπη, καθώς διακρίθηκε σε διεθνείς διαγωνισμούς.

Ως προσκεκλημένος διευθυντής ορχήστρας έχει εμφανιστεί με δεκάδες σημαντικές ορχήστρες σε χώρες της Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ασίας. Υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής πολλών σημαντικών φεστιβάλ και από το 2007 είναι ο βασικός μαέστρος του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ του Γερεβάν.

Ως καλλιτεχνικός διευθυντής και αρχιμουσικός ο Τοπτσιάν συνέχισε τις εμφανίσεις της Εθνικής Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Αρμενίας στο Γερεβάν ενώ έδωσε ώθηση στις εμφανίσεις στο εξωτερικό, με ερμηνείες από το βασικό διεθνές συμφωνικό ρεπερτόριο αλλά και νέες συνθέσεις.

Το 2001 διηύθυνε τη Φιλαρμονική της Αρμενίας στη Μεγάλη Αίθουσα του Ωδείου της Μόσχας και το 2003 στο Θέατρο Μπολσόι. Το φθινόπωρο του 2006 συμμετείχε στο 41ο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ MoravianAutumn στο Μπρνο της Τσεχίας και η περιοδεία συνεχίστηκε σε Πράγα, Μπρατισλάβα και Νυρεμβέργη.

Το 2007 η Φιλαρμονική με επικεφαλής τον Ε. Τοπτσιάν περιόδευσε στη Γαλλία με εμφανίσεις σε Νίκαια, Σεντ Ετιέν, Λυών, Βαλάνς, Μασσαλία, Ισί Λε Μουλινό, στο πλαίσιο του Έτους της Αρμενίας στη Γαλλία.

Μία από τις μεγαλύτερες περιοδείες ήταν το 2008 με 15 διαφορετικές συναυλίες σε πόλεις της Ιαπωνίας.

Το 2014 ο Τοπτσιάν διηύθυνε την Φιλαρμονική σε διάσημα φεστιβάλ πόλεων της Ιταλίας, της Γερμανίας και της Αυστρίας. Ενώ το 2015, στο πλαίσιο των περιοδειών για την εκατοστή επέτειο της Γενοκτονίας των Αρμενίων, πραγματοποίησε εμφανίσεις σε Δανία, Φινλανδία, Νορβηγία, ΗΠΑ, Μεξικό, Λίβανο, Πολωνία, Γερμανία, Ισπανία και Ρωσία.

Το 2016 η Φιλαρμονική συμμετείχε στο φεστιβάλ “Stars of the White Nights” στην Αγία Πετρούπολη, ενώ το 2018 εμφανίστηκε στην εμβληματική αίθουσα Konzerthaus του Βερολίνου.

Το 2020 ήταν η σειρά της Κίνας, όπου η Φιλαρμονική περιόδευσε σε 9 πόλεις. Η δε πιο πρόσφατη περιοδεία του Νοεμβρίου 2023, περιελάμβανε την Ελλάδα και πόλεις του Καναδά και των ΗΠΑ.

Ο Εντουάρντ Τοπτσιάν βραβεύτηκε το 2007 από το Υπουργείο Πολιτισμού της Αρμενίας ως Άριστος Εργάτης της Τέχνης, ενώ το 2011 του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο του ίδιου υπουργείου. Το 2013 του απονεμήθηκε το Παράσημο της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας.

Και το μουσικο ταξίδι της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Αρμενίας συνεχίζεται...

Tweet

Share