Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων, η Τουρκία ακολούθησε μια πολιτική ολοκληρωτικής καταστροφής των εκκλησιών και των μονών, αφανίζοντας οτιδήποτε υποδήλωνε το πολιτισμικό αποτύπωμα των Αρμενίων στην ιστορική κοιτίδα τους, μια διαδικασία που συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1970.

Σήμερα, μετά τον εκτοπισμό του αρμενικού πληθυσμού του Αρτσάχ, το ολοκληρωτικό καθεστώς του Αζερμπαϊτζάν ακολουθεί μια διαφορετική, υβριδική μέθοδο:

Καταστρέφοντας όλα τα έργα των τριάντα τελευταίων ετών στο Αρτσάχ —ακόμη και το κτίριο του κοινοβουλίου—, αποπειράται παράλληλα να αλλάξει την ταυτότητα της αρχαίας και μεσαιωνικής πολιτισμικής κληρονομιάς, επιχειρώντας μια συστηματική παραχάραξη της ιστορίας. Η κληρονομιά αυτή είναι κάτι περισσότερο από πέτρες και κτίρια· είναι η ζωντανή μνήμη ενός λαού, ο καθρέφτης της ιστορικής του πορείας.

Μνημεία που είναι αδιαμφισβήτητα αρμενικά, με ιστορική τεκμηρίωση και με εκατοντάδες αρμενικές επιγραφές, παρουσιάζονται ως μνημεία των Αλβανών του Καυκάσου. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι σπουδαιότερες μονές της περιοχής.

Η διοργάνωση του συνεδρίου «Ο χριστιανισμός στο Αζερμπαϊτζάν: Ιστορία και νεωτερικότητα», στο Ποντιφικό Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο της Αγίας Έδρας στο Βατικανό, εντάσσεται σε μια σειρά δράσεων για την παραποίηση και παραχάραξη της αρμενικής πολιτισμικής κληρονομιάς στο Αρτσάχ από την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, σε αυτή την περίπτωση με συνεργό το Βατικανό.

Η μεταπολεμική κατάσταση έχει αφήσει πληγές που δεν είναι μονό πολιτικές αλλά και βαθιά ανθρώπινες.

Ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια παραμένει η τύχη των Αρμενίων πολιτικών κρατουμένων που σήμερα βρίσκονται στα χέρια των αρχών του Αζερμπαϊτζάν.

Πρόκειται για κυβερνητικούς αξιωματούχους της Δημοκρατίας του Αρτσάχ, στρατιωτικούς, ακόμη και πολίτες που συνελήφθησαν μετά την κατάρρευση της αρμενικής διοίκησης στην περιοχή. Οι καταγγελίες για αδιαφανείς διαδικασίες, βασανιστήρια και απουσία δίκαιης δίκης, σε συνδυασμό με την παντελή απουσία ανεξάρτητων παρατηρητών, διαμορφώνουν ένα σκηνικό αυθαιρεσιών που παραβιάζει κατάφωρα τις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η διεθνής κοινότητα πρέπει να σταματήσει να θεωρεί τη δικαιοσύνη ως επιλεκτικό προνόμιο για λίγους, και να την αντιμετωπίσει ως καθολική υποχρέωση. Η διασφάλιση θεμελιωδών δικαιωμάτων δεν είναι ζήτημα μόνο νομικό —είναι ζήτημα ηθικής τάξης.

Και η σιωπή δεν είναι πάντοτε ουδέτερη. Όταν επαναλαμβάνεται συστηματικά απέναντι σε κρίσιμα ζητήματα, τότε μετατρέπεται σε συνενοχή.

Για όλα αυτά τα αδιανόητα γεγονότα, η σιωπή και η απραξία της κυβέρνησης της Αρμενίας είναι εκκωφαντική. Αντί να ανασυντάξει όλες τις δυνάμεις της σε μια εθνική στρατηγική, η αρμενική κυβέρνηση έχει επιλέξει την υπερβολικά κατευναστική στάση, με διαρκείς υποχωρήσεις σε όλα τα επίπεδα. Η πρόσφατη δήλωση του πρωθυπουργού της Αρμενίας σε Τούρκους δημοσιογράφους πως το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Αρμενίων δεν είναι στις πολιτικές του προτεραιότητες έκανε πρόδηλη την ακραία ενδοτικότητα της κυβέρνησης και ­την απαξίωση των αγώνων της διασποράς.

Και όλα αυτά δίχως αντίκρισμα. Κάθε φορά που διαφαίνεται μια σύγκλιση για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας, η αζερική πλευρά προβάλλει νέες απαιτήσεις που υπονομεύουν την κυριαρχία της Αρμενίας. Παράλληλα, η στάση των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων της χώρας, οι οποίες, μέσα σε αυτή την περιδίνηση δραματικών εξελίξεων αδυνατούν να βρουν κοινές συνιστώσες και να συστρατευτούν, μας ωθεί σε ύποπτες σκέψεις. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως όταν οι πολιτικές ηγεσίες αποφεύγουν την ανάληψη ευθυνών, αφήνουν επικίνδυνα κενά, τα οποία σπεύδουν να καλύψουν εξωτερικές δυνάμεις και, ενίοτε, εσωτερικά ακραία στοιχεία.

Το ερώτημα που τίθεται σήμερα είναι αν αυτή η πορεία μπορεί να ανασχεθεί και μια μικρή χώρα όπως η Αρμενία να επιβιώσει με αξιοπρέπεια και εθνική κυριαρχία. Το σίγουρο είναι πως η πολιτική της υποτέλειας δεν μπορεί να αποτελέσει μακροπρόθεσμη λύση για τη χώρα. Η ειρήνη δεν επιτυγχάνεται με μονομερείς υποχωρήσεις αλλά με ισότιμους όρους και με σεβασμό στα δικαιώματα και στην αξιοπρέπεια όλων.

Ο αρμενικός λαός, μέσα στην ιστορική του πορεία, έχει επιβιώσει από πολέμους και φυσικές καταστροφές, έχει βιώσει βαριές απώλειες, αλλά διατήρησε σταθερά τη δύναμη της θέλησης και το ζωηρό πνεύμα του. Η πραγματική δύναμη της Αρμενίας είναι ο λαός της, στην πατρίδα και στη διασπορά, ο οποίος θα φέρει την αλλαγή και την αναγέννηση. Ένα είναι σίγουρο: ο αρμενικός λαός δεν θα συμβιβαστεί ποτέ με μια κεκαλυμμένη ολοκληρωτική υποταγή.

Tweet

Share