Κουήν Μινασσιάν

Στο προηγούμενο τεύχος δημοσιεύσαμε ένα άρθρο για τα χωριά Μπάφρα και Νεοκαισάρεια¹, όπου πρόσφατα πληροφορηθήκαμε ότι υπάρχει μια κοινότητα Αρμενίων εγκατεστημένων μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Αυτό μας ώθησε να οργανώσουμε μια εκδρομή προς τα εκεί, με σκοπό να γνωρίσουμε από κοντά τους συμπατριώτες μας. Άλλωστε, και οι ίδιοι είχαν εκφράσει τη θερμή τους επιθυμία να ανταμώσουμε².

Πράγματι, λοιπόν, το Σάββατο 16 Μαρτίου 2024, στις 8 το πρωί, αναχωρήσαμε με πούλμαν σαράντα μέλη και φίλοι του περιοδικού μας. Με την άφιξή μας στη Νεοκαισάρεια Ιωαννίνων, και αφού τακτοποιηθήκαμε στο ξενοδοχείο, κατευθυνθήκαμε στο ταβερνάκι «Πρόσφυγας» της συμπατριώτισσάς μας Κικής, όπου μας υποδέχτηκαν Αρμένιοι κάτοικοι του χωριού. Καθίσαμε όλοι μαζί, και αφού γευτήκαμε τα πεντανόστιμα μικρασιατικά φαγητά και μεζεδάκια της Κικής³, ο Σάββας Δεμιρτζόγλου πρόβαλε στη μεγάλη οθόνη της ταβέρνας παλαιότερα βίντεο με συνεντεύξεις και μαρτυρίες των εκλιπόντων Αρμενίων συγχωριανών τους. Έπειτα, οι καταπληκτικές κυρίες Σταυρούλα και Άννα μάς τραγούδησαν μερικά από τα παραδοσιακά τους καππαδοκικά τραγούδια, ενώ μας ζήτησαν να τραγουδήσουμε και εμείς αρμενικά τραγούδια. Η συγκίνηση ήταν μεγάλη όταν τραγουδήσαμε το «Γερεβάν-Γερεπουνί» και το «Γκιλιγκιά».

Μετά από αυτή την πρώτη επαφή, κατευθυνθήκαμε πεζή προς το Βιωματικό Μουσείο Προσφύγων Νεοκαισάρειας.

Στη μικρή διαδρομή μερικών δεκάδων μέτρων, και άλλοι κάτοικοι του χωριού βγήκαν από τα σπίτια τους, και όλοι μαζί φτάσαμε στο μουσείο, όπου μας ξενάγησε η διευθύντρια Αναστασία Παπάζογλου.

Έπειτα μπήκαμε στο πούλμαν, και σε μερικά λεπτά φτάσαμε στο διπλανό χωριό, στην Μπάφρα, όπου επισκεφτήκαμε το Μουσείο Μνήμης και Προσφυγιάς, πολύ πλούσιο και αυτό με εκθέματα και παλιές φωτογραφίες των πρώτων προσφύγων. Οι κυρίες του χωριού μάς προϋπάντησαν με τοπικά κεράσματα που είχαν ετοιμάσει με μεγάλο μεράκι. Ήρθαν και εκεί πολλοί κάτοικοι του χωριού για μια πρώτη γνωριμία.

Είχε σκοτεινιάσει πια όταν πεζή κατευθυνθήκαμε στον Πολιτιστικό Σύλλογο της Μπάφρας, όπου το χορευτικό τμήμα είχε την καθιερωμένη πρόβα παραδοσιακών χορών. Αφού είδαμε (και κάποιοι μάθαμε) τους χορούς τους, μας ζήτησαν να χορέψουμε μαζί τους αρμενικούς και μικρασιατικούς χορούς. Η ώρα πέρασε ευχάριστα, και αποχωρήσαμε συγκινημένοι προς τα Ιωάννινα, όπου δειπνήσαμε σε γνωστό μουσικό εστιατόριο.

Την Κυριακή των αποκριών, το πρωί επισκεφτήκαμε το ιστορικό κάστρο και το νησάκι των Ιωαννίνων. Μετά το γεύμα με ζωντανή μουσική στη Στοά Λούλη, επιστρέψαμε απόγευμα πια στην Μπάφρα για να παρακολουθήσουμε τις «Τζαμάλες», ένα έθιμο όπου μικροί και μεγάλοι μεταμφιεσμένοι γλεντούν και χορεύουν γύρω από μια τεράστια φωτιά. Οι ετοιμασίες είχαν αρχίσει καιρό πριν, και έτσι το χωριό βρισκόταν για μέρες επί ποδός: κατασκευές, στολισμοί, ψώνια, συνταγές που έπαιρναν και έδιναν…

Σε πείσμα της κακοκαιρίας, και παρά την έντονη βροχόπτωση, η φωτιά δεν έσβησε και ο κόσμος δεν σταμάτησε το γλέντι. Όλο το χωριό, η ομάδα μας αλλά και επισκέπτες από τις γύρω περιοχές χορέψαμε αδελφωμένοι με χαρές και γέλια και απολαύσαμε τη φασολάδα που σιγόβραζε στα καζάνια, μαζί με τους ατελείωτους μεζέδες και με μπόλικο κρασί και τσίπουρο, ως αργά τη νύχτα. Οι κυρίες του συλλόγου είχαν ετοιμάσει το πατροπαράδοτο —ή μήπως μητροπαράδοτο;— γλυκό χοσάφι, που ζεστό έκατσε σαν βάλσαμο μετά από τόση οινοποσία, χορό και γλέντι. Όσοι από μας άντεχαν πήγαν αργότερα μια βόλτα στην πόλη των Ιωαννίνων, για να συνεχίσουν το γλέντι γύρω από τις «Τζαμάλες».

Η Καθαρά Δευτέρα ξεκίνησε με μια χαλαρή βόλτα και καφέ στο κέντρο και στα παραλίμνια μαγαζιά της πόλης των Ιωαννίνων. Το ηλιόλουστο μεσημέρι γευματίσαμε στην αυλή τοπικού εστιατορίου της Μπάφρας, συνοδευόμενοι πάντα από τους εκεί συμπατριώτες μας. Ήταν ευχάριστες οι συζητήσεις και οι ανταλλαγές απόψεων και επαφών μεταξύ μας. Συνάμα, και γνωρίζοντας ότι κοντεύει η ώρα του αποχωρισμού, τσουγκρίσαμε όλοι μαζί τα ποτηράκια του κρασιού, σφραγίζοντας έτσι το τέλος της πρώτης μας επίσκεψης αλλά με την υπόσχεση σύσφιξης των σχέσεών μας.

Οφείλουμε θερμές ευχαριστίες στον Σάββα Δεμιρτζόγλου, πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Μπάφρας, και στη σύζυγό του Χρύσα, χάρη στις άοκνες προσπάθειες των οποίων η εκδρομή μας στέφθηκε με επιτυχία. Θερμές ευχαριστίες και στους Περικλή και Αλεξάνδρα Δεμιρτζόγλου, αλλά και σε όλες και όλους τους Μπαφραλίδες και Νεοκαισαριώτες που μας υποδέχτηκαν και μας έκαναν να νιώσουμε σαν στο σπίτι μας.

Η παρουσία Αρμενίων στην Μπάφρα και στη Νεοκαισάρεια Ιωαννίνων αποτελεί μια νέα πραγματικότητα για όλους μας. Οι δεσμοί που αναπτύχθηκαν μεταξύ μας είναι ειλικρινά αδελφικοί. Και έτσι θα συνεχίσουμε…

1. https://armenika.gr/istoria/83-istoriki-ereuna/1134-oi-armenioi-tis-mpafras
2. Δύο μέρες πριν την άφιξή μας, την Πέμπτη 14 Μαρτίου, είχε γίνει προβολή του ντοκιμαντέρ μας «Η νέα πατρίδα» στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου Μπάφρας, την οποία παρακολούθησαν δεκάδες κάτοικοι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
3. Οφείλουμε να πούμε πως παρά την ατυχία της (είχε σπάσει και τα δυο της χέρια σε ένα πρόσφατο ατύχημα), η Κική δεν παραιτήθηκε από τις ετοιμασίες για το γεύμα για πάνω από πενήντα άτομα. Υπό την καθοδήγησή της, η οικογένειά της αλλά και συγχωριανοί συνέβαλαν ώστε το γεύμα να είναι πλούσιο και νόστιμο!

Tweet

Share