Παρσέχ Πιπεριάν |
![]() |
![]() |
Ο αρμένιος οπλίτης που έπεσε στην Κύπρο το 1974 Μάικ Τσιλιγκιριάν Αρμενικά Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2013 τεύχος 79 Στις 16 Αυγούστου του 1974, την περίοδο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ο στρατιώτης Μηχανικού της ΕΛΔΥΚ, Παρσέχ Πιπεριάν έπεσε μαχόμενος ηρωικά, στις πολεμικές επιχειρήσεις πλησίον της Λευκωσίας. Για τον Παρσέχ δεν έχουν ειπωθεί ούτε γραφτεί πολλά, ίσως επειδή η οικογένειά του ποτέ δεν διεκδίκησε δάφνες και προτίμησε να κρατήσει χαμηλούς τόνους, παρά το μέγεθος της θυσίας του. Την ερχόμενη χρονιά συμπληρώνονται 30 χρόνια από την τουρκική εισβολή, θεωρούμε χρέος να αναφερθούμε στην ιστορία του Παρσέχ Πιπεριάν. Εμείς συναντήσαμε την αδελφή του Βικτόρια και παραθέτουμε μερικά ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τη συζήτηση που ακολούθησε. H οικογένειά μας κατάγεται από την Κιουτάχεια της Μικράς Ασίας και ασχολούνταν με την καλλιέργεια και επεξεργασία της πιπεριάς από όπου προέκυψε και το επώνυμό μας. Οι Αρμένιοι της περιοχής είναι παγκοσμίως γνωστοί για την ιδιαίτερη τεχνοτροπία και αισθητική τους στην κεραμική. Ο πατέρας μου ήρθε στην Ελλάδα πολύ μικρός και ασχολήθηκε με την τέχνη αυτή. Άρχισε να εργάζεται σε ένα από τα εργαστήρια κεραμικής που ανοίξανε στα τέλη της δεκαετίας του ’20, στο Φάληρο και το Μαρούσι. Ζωγράφιζε κεραμικά δίπλα στον θείο του, τον Αγκόπ Καραμπατζακιάν, εξαίρετο καλλιτέχνη, έργα του οποίου εκτίθενται σήμερα στην Βουλή. Όταν τα εργαστήρια έπαυσαν να λειτουργούν στη διάρκεια της κατοχής, άνοιξε μπακάλικο στο Δουργούτι, στα «Ιταλικά». Τα παιδικά μας χρόνια τα περάσαμε εκεί. Μέναμε απέναντι από την αρμενική Καθολική εκκλησία, στην οδό Ρενέ Πυώ. Ο πατέρας μου ήταν άνθρωπος της εκκλησίας. Μπορεί να μην ήταν πλούσιος, ωστόσο ζούσαμε σχετικά άνετα. Ήμασταν μια αγαπημένη οικογένεια χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Στον αδελφό μου άρεσε ο αθλητισμός, ήταν μέλος της ομάδας μπάσκετ και βόλεϊ της Αρμενικής, φοίτησε στο αρμενικό σχολείο, ήταν δεμένος με την κοινότητα και συμμετείχε σε διάφορες δραστηριότητες. Δυστυχώς, η νεότητά μας συνέπαισε χρόνικα με την περίοδο της Χούντας. Δεν μπορούσαμε να εκφραστούμε ελεύθερα. Η κατάσταση ήταν τραγική, ιδιαίτερα για εμάς τους νέους. Εκείνη την εποχή ήταν που ο Παρσέχ παρουσιάστηκε στον στρατό, αν και τότε, οι περισσότεροι Αρμένιοι δεν υπηρετούσαν, όπως και ο μεγάλος μου αδελφός. Η καθημερινότητα των στρατιωτών στα στρατόπεδα ήταν αφόρητη, η ψυχολογική και σωματική βία ήταν καθημερινή. Ο Παρσέχ ήταν ανοιχτόμυαλος, με ελεύθερο πνεύμα. Επειδή ήταν ιδεολόγος ζήτησε να μετατεθεί στην Κύπρο και να πολεμήσει κατά των Τούρκων. Στην εύλογη απορία μου για αυτήν την ξαφνική του απόφαση απάντησε χαρακτηριστικά: «έτσι όπως είναι τα πράγματα εδώ θα με βάλουν να σκοτώσω τον αδελφό μου. Τουλάχιστον στην Κύπρο εάν είναι να σκοτώσω κάποιον, αυτός θα είναι ο εχθρός...». Ο Παρσέχ είχε έντονα πατριωτικά αισθήματα και θεωρούσε ότι έχει ένα χρέος να ξεπληρώσει απέναντι στις οικογένειες των γονιών μας, που και οι δύο ξεκληρίστηκαν στη Γενοκτονία. Τελικά τον επέλεξαν να πάει να πολεμήσει στην Κύπρο. Μια μέρα μου τηλεφώνησε και ανέφερε ότι «είναι καλά, να μην ανησυχούμε και ότι είναι πολύ περήφανος που κατάφερε να πάρει το αίμα του πίσω… για τους παππούδες μας....». Έχουμε βάσιμες πληροφορίες από έναν φίλο του και μία νοσοκόμα ότι ο Παρσέχ τραυματίστηκε και νοσηλεύτηκε στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο στην Αθήνα, το καλοκαίρι του ‘74, καθώς είχαμε χάσει επαφή μαζί του. Στις 15 Αυγούστου έληξε ο πόλεμος και έγινε εκεχειρία. Κατά τη διάρκειά της, οι Τούρκοι περικύκλωσαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και επιτέθηκαν με βαρύ οπλισμό και εμπρηστικές βόμβες. Δεν έγινε μάχη. Τα παιδιά μας κάηκαν σαν τα ποντίκια, διότι λόγω της εκεχειρίας δεν περίμεναν επίθεση. Από εκείνη την ημέρα τηλεφωνούσαμε καθημερινά στη διοίκηση για να μάθουμε νέα για τον αδελφό μου. Η μόνη απάντηση ήταν: «...δεν είναι σε καμία λίστα. Ούτε στους θανόντες, ούτε στους αγνοουμένους, ούτε στους τραυματίες, Άρα είναι καλά...». Στις 20 Αυγούστου γέννησε η νύφη μου και εμείς πανηγυρίζαμε το τέλος του πολέμου. Πιστεύαμε ότι ο Παρσέχ ζούσε και θα επέστρεφε σύντομα! Τελικά, στις 24 του μηνός ενημερωθήκαμε για τον θάνατό του. «Έπεσε μαχόμενος υπέρ πίστεως και πατρίδος» μας είπαν. Τότε ταξίδεψα στην Κύπρο και διαπίστωσα ότι είχε ταφεί σε ομαδικό τάφο, σε άγνωστη τοποθεσία, από την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ που ήταν επιφορτισμένη με την ανταλλαγή των νεκρών. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο πλήγμα για την οικογένειά μας. Ήταν γραφτό από το Θεό ο Παρσέχ να θυσιαστεί στην Κύπρο και εμείς, η οικογένειά του, να μην έχουμε τη δυνατότητα έστω να προσευχηθούμε στο μνήμα του. Δεν γνωρίζουμε τις ακριβείς συνθήκες των γεγονότων στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ κατά την τουρκική επίθεση. Σύμφωνα με φήμες, ο Παρσέχ στη διάρκεια της επίθεσης είπε στους συναδέλφους του να οπισθοχωρήσουν για να γλιτώσουν και παρέμεινε μόνος με σκοπό να καθυστερήσει την προέλαση του εχθρού. Στα λίγα αυτά λεπτά πριν πέσει η μοιραία βόμβα κατάφερε να εξουδετερώσει κάποιους τούρκους στρατιώτες και έναν αξιωματικό. Κάποτε ίσως θα μάθουμε τι ακριβώς συνέβη εκεί τον Αύγουστο του 1974. Εμείς δεν θα ξεχάσουμε τα ηρωικά αυτά παιδιά που θυσιάστηκαν αγωνιζόμενα εναντίον του Τούρκου κατακτητή. |