Χα ρούτ Σα σου νιάν The California Courier

απόδοση στα ελληνικά: Σαρκίς Αγαμπατιάν

Τεύχος: Ιανουάριος-Μάρτιος 2011

Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν βρήκε τον μπελά του όπως και η κυβέρνησή του σχεδόν κάθε φορά που ανοίγει το στόμα του! Οι εμετικές δηλώσεις του, συχνά εξωφρενικές και υβριστικές, δίνουν μια άσχημη εικόνα της Τουρκίας σε διεθνές επίπεδο και παρέχουν λαβή για δυσμενή σχόλια στους αντιπάλους του.

Πριν από ένα χρόνο ο πρωθυπουργός είχε απειλήσει με απέλαση 100.000 Αρμενίους της Τουρκίας υπενθυμίζοντας έτσι σ’ ολόκληρο τον κόσμο ότι οι Τούρκοι κυβερνώντες δεν διαφέρουν και πολύ από τους αιμοσταγείς προγόνους τους που εκτόπισαν και σφαγίασαν 1,5 εκατομμύριο Αρμενίους την περίοδο 1915-1923. Μετά τη δριμύτατη καταδίκη των δηλώσεών του τόσο στο εσωτερικό της χώρας του όσο και στο εξωτερικό, ο Ερντογάν εξήγησε ότι δεν ήθελε ν’ απελάσει παρά τους παράνομους μετανάστες από την Αρμενία και ότι ο αριθμός των 100.000 αφορούσε τους Αρμενίους της Τουρκίας και του εξωτερικού. Ο πρωθυπουργός έριξε το φταίξιμο στους συμβούλους του που του είχαν δώσει ανακριβή δημογραφικά στοιχεία.

Στις αρχές Φεβρουαρίου διέπραξε άλλη μια γκάφα ολκής στη διάρκεια επίσκεψής του στο Καρς. Κάλεσε τις αρχές να γκρεμίσουν ένα τεράστιο μνημείο που συμβολίζει «τη φιλία ανάμεσα στην Αρμενία και την Τουρκία». Το γλυπτό, ύψους 35 μέτρων και βάρους 1.500 τόνων, είχε κατασκευαστεί από τον πρώην δήμαρχο της πόλης που πίστευε ότι η συμφιλίωση και το άνοιγμα των συνόρων με την Αρμενία θα βελτίωνε τη λιμνάζουσα οικονομία της πόλης του. Το μνημείο αντιπροσωπεύει έναν άνδρα κομμένο στα δύο που τείνει χείρα φιλίας προς το άλλο ήμισυ. Χαρακτηρίζοντας το άγαλμα «παράξενο» και «τερατώδες», ο πρωθυπουργός ζήτησε σε έντονο ύφος από τον νέο δήμαρχο να γκρεμίσουν αυτό το μνημείο αξίας 1,5 εκατομμυρίου δολαρίων πριν από την επόμενη επίσκεψή του. Με το χαρακτηρισμό του μνημείου ως «φρικτού» έργου τέχνης, ο Ερντογάν πυροδότησε κύμα επικρίσεων και μια σειρά γεγονότων που τον κατέστησαν περίγελο σ’ όλο τον κόσμο.

Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Ερντογάν τον κατηγόρησαν ότι υπέκυψε στις πιέσεις των Αζέρων ψηφοφόρων της πόλης που αντιτίθενται με σφοδρότητα στη συμφιλίωση με την Αρμενία. Απέδωσαν την εντολή κατεδάφισης του μνημείου μάλλον σε ανόητα προεκλογικά κίνητρα παρά στο καλλιτεχνικό γούστο του πρωθυπουργού. Ο υπουργός Πολιτισμού της Τουρκίας προσπάθησε να δικαιολογήσει τον Ερντογάν διαβεβαιώνοντας ότι με τον όρο «παράξενο» ο πρωθυπουργός εννοούσε τις γύρω καλύβες και όχι το ίδιο το γλυπτό. Ο τελευταίος χωρίς να το πολυσκεφτεί επέπληξε τον υπουργό του επαναλαμβάνοντας την προηγούμενη δήλωσή του.

Ακόμη και ο πλέον προβεβλημένος από τα μέσα ενημέρωσης υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου μπήκε στο παιχνίδι, προσπαθώντας μάταια να ωραιοποιήσει την εικόνα του πρωθυπουργού του. Ο Νταβούτογλου ισχυρίστηκε ότι το πραγματικό πρόβλημα αυτού του μνημείου ήταν ότι «δεν μπορούσε να ταιριάξει με τον σελτζουκικό, οθωμανικό και ρωσικό χαρακτήρα» του Καρς. Απαντώντας σαρκαστικά η εφημερίδα The Economist του Λονδίνου κατηγόρησε τον Νταβούτογλου ότι διέγραψε με μεγάλη άνεση «την αρμενική κληρονομιά της πόλης, προσθέτοντας ότι μια αρμενική εκκλησία του 10ου αιώνα που είχε εγκαταλειφθεί στην τύχη της εδώ και χρόνια, ξανάνοιξε πρόσφατα σαν τζαμί!»

Ο Μεχμέτ Ακσόι, ο διάσημος γλύπτης του μνημείου, συνέκρινε την εντολή του Ερντογάν με αυτήν των Ταλιμπάν που κατέστρεψαν τα αρχαία βουδιστικά αγάλματα στο Αφγανιστάν. Ο Ακσόι προειδοποίησε ότι θα αμαυρωθεί η εικόνα της Τουρκίας σε περίπτωση καταστροφής του μνημείου και απείλησε ότι θα στραφεί δικαστικώς εναντίον του πρωθυπουργού που προσέβαλε το έργο του.

Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης καταδίκασαν τον Ερντογάν, γελοιοποιώντας το καλλιτεχνικό του γούστο και εκθέτοντας τα ανόητα πολιτικά του κίνητρα. Wall Street Journal, The Economist, The Associated Press, Radio Free Europe, Reuters, BBC, Washington Post, Liberation και κάποια άλλα μέσα ενημέρωσης αποδοκίμασαν την ενέργεια του Ερντογάν. Πολλοί Τούρκοι δημοσιογράφοι έθεσαν θέμα για το δικαίωμα του πρωθυπουργού ν’ αφαιρεί και να καταστρέφει μνημεία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Αρμενίας αντέδρασε με αποτροπιασμό στη δήλωση του Ερντογάν και τον συμβούλεψε να δημιουργήσει νέες βάσεις για την ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων αντί να τις βλάπτει. Η πλειοψηφία των σχολιαστών ερμήνευσαν τις επιζήμιες δηλώσεις του πρωθυπουργού ως την ταφόπλακα των ανολοκλήρωτων πρωτοκόλλων Αρμενίας-Τουρκίας.

Χωρίς ν’ αποτελεί έκπληξη, ο Μουμπαρίζ Γκουρμπανλί, βουλευτής στο Κοινοβούλιο του Αζερμπαϊτζάν, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την απόφαση του Ερντογάν να κατεδαφιστεί το άγαλμα «φιλίας μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας». Ο Γκουρμπανλί έχει δίκιο λέγοντας ότι, «δεν χρειάζεται ν’ ανεγερθεί μνημείο για μια ανύπαρκτη φιλία με την Αρμενία». Ασφαλώς, για τους Τούρκους και τους Αζέρους ιθύνοντες η καταστροφή μνημείων δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο. Πριν από μερικά χρόνια, το Αζερμπαϊτζάν κατέστρεψε χιλιάδες παλιά αρμενικά χατσκάρ (σταυρόπετρες) σ’ ένα νεκροταφείο κοντά στην Τζούλφα, στο Ναχιτσεβάν επιδιώκοντας να μιμηθεί την τουρκική κυβέρνηση που ισοπέδωσε εκατοντάδες αρμενικές εκκλησίες και μνημεία στη γενοκτονία του 1915. Πράγματι, ο Ερντογάν συνεχίζει την παράδοση αιώνων των προκατόχων του με την απαίτησή του να καταστραφεί ένα μνημείο που συμβολίζει τη «φιλία» στο Καρς.

Αν ο Νταβούτογλου και ο Ερντογάν θέλουν να προωθήσουν ειλικρινά την αρμενο-τουρκική φιλία, θα πρέπει αμέσως να δώσουν εντολή να καταστραφεί το τερατώδες «μνημείο της γενοκτονίας» που κατασκευάστηκε το 1997 στο Ιγκντίρ - αποτελείται από πέντε σπαθιά ύψους 36 μέτρων στραμμένα προς τον ουρανό - και έχει ως στόχο να διαιωνίσει το μεγάλο ψέμα ότι οι Αρμένιοι σκότωσαν τους Τούρκους!

Tweet

Share